25 έξυπνες χρήσεις του λεμονιού για το σπίτι

Το λεμόνι είναι ο καρπός του υβριδικού δέντρου που ονομάζεται λεμονιά (επιστ. Κιτρέα η λεμονέα) και ανήκει στην οικογένεια των Ρυτοειδών (εσπεριδοειδών).

Ο καρπός αυτός χρησιμοποιείται κυρίως για τον χυμό του, παρόλο που χρησιμοποιούνται επίσης το πιο σαρκώδες μέρος του καρπού και ο φλοιός του, ιδιαίτερα στη μαγειρική. Ο χυμός του λεμονιού περιέχει περίπου 5% κιτρικό οξύ, το οποίο δίνει στα λεμόνια τη χαρακτηριστική ξινή τους γεύση και pH από 2 μέχρι 3.

Τα λεμόνια σερβίρονται συχνά ως λεμονάδα ή ως διακόσμηση σε ποτά όπως το παγωμένο τσάι ή αεριούχα αναψυκτικά, με μια φέτα είτε μέσα στο ποτήρι είτε στηριγμένη στο χείλος.

Χρησιμοποιούνται επίσης στην παρασκευή του ιταλικού λικέρ λιμοντσέλο. Ένα κομματάκι λεμόνι προστίθεται επίσης συχνά στο νερό για να δώσει λίγη γεύση.

Ο χυμός λεμονιού χρησιμοποιείται πολύ σε φαγητά με ψάρι. Επιπλέον, χρησιμοποιείται πολύ, μαζί με άλλα υλικά, για μαρινάρισμα κρέατος πριν από το μαγείρεμα.

Μπορούμε όμως να αξιοποιήσουμε τα λεμόνια μας σε άλλες χρήσεις εκτός της μεγειρικής;

Ιδού 25 και πλέον έξυπνες χρήσεις του λεμονιού:

Εξουδετερώνει τις οσμές του τζακιού

Ορισμένες φορές από το τζάκι μας αναδύεται μια άσχημη, βαριά μυρωδιά. Λίγες φλούδες λεμονιού μες τις φλόγες θα αλλάξουν την ατμόσφαιρα.

Αντιμετωπίζει τους λεκέδες στο μάρμαρο

Το μάρμαρο είναι ένα υλικό πορώδες που λεκιάζει και καταστρέφεται εύκολα. Αν δεν μπορούμε να καθαρίσουμε με τα συμβατικά απορρυπαντικά τους επίμονους λεκέδες κάνουμε τα εξής: κόβουμε ένα λεμόνι στα δύο, βουτάμε τη σάρκα σε αλάτι και το τρίβουμε στο λεκέ. Αυτή πρέπει να είναι η τελευταία μας λύση διότι το οξύ του λεμονιού ίσως κάνει τα πράγματα χειρότερα. Ξεπλύνετε καλά μετά τη χρήση.

Φτιάξτε ένα αρωματικό χώρου

Αρωματίστε και ενυδατώστε την ατμόσφαιρα του σπιτιού σας τις μέρες του χειμώνα. Αν έχετε τζάκι τοποθετήστε από πάνω ένα επισμαλτωμένο σκεύος, γεμίστε το με νερό και βάλτε μέσα φλούδα λεμονιού, πορτοκαλιού, ξυλάκια κανέλας, μπαχαρικά και φλούδα μήλου.

Εξουδετερώστε τις μυρωδιές από το χώμα της γάτας σας

Δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσετε κάποιο αρωματικό σπρέϋ για να καλύψετε τις μυρωδιές από τις ακαθαρσίες της γάτας σας ή για να δημιουργήσετε ευχάριστη ατμόσφαιρα στο μπάνιο. Κόψτε δύο λεμόνια, βάλτε τα σε ένα δίσκο και σύντομα ο χώρος θα πλημμυρίσει από ευχάριστο άρωμα λεμονιού.

Βελτιώστε τη μυρωδιά του υγραντήρα χώρου

Όταν ο υγραντήρας σας αρχίσει να μυρίζει άσχημα αλλάξτε τη μυρωδιά του με τρεις ή τέσσερις κουταλιές χυμού λεμονιού στο νερό. Όχι μόνο θα “σβήσει” την άσχημη μυρωδιά, αλλά θα βελτιώσει την ατμόσφαιρα στο χώρο σας. Επαναλάβετε κάθε δύο εβδομάδες.

Καθαρίστε τα μπρούτζινα αντικείμενα

Αποχαιρετήστε τη μαυρίλα στα μπρούτζινα, χάλκινα ή ανοξείδωτα αντικείμενα. Με ένα μείγμα χυμού λεμονιού και αλατιού (ή μαγειρικής σόδας) καλύψτε τη μαυρισμένη επιφάνεια. Αφήστε το για 5 λεπτά και στη συνέχεια καθαρίστε με ζεστό νερό, ξεπλύνετε και γυαλίστε. Το ίδιο μείγμα είναι ιδανικό για να καθαρίσετε ανοξείδωτους νεροχύτες.

Γυαλίστε επιχρωμιωμένες επιφάνειες

Αντιμετωπίστε τα μεταλλικά άλατα και γυαλίστε βρύσες και άλλες χρωμιωμένες επιφάνειες τρίβοντάς τες με το εσωτερικό της φλούδας του λεμονιού. Ξεπλύνετε και στεγνώστε με ένα καθαρό πανί.

Δεν μαυρίζουν οι πατάτες σας

Οι πατάτες και τα κουνουπίδια καμιά φορά μαυρίζουν κατά το βρασμό, ιδιαίτερα όταν περιμένετε παρέα… Σιγουρευτείτε ότι τα παραμείνουν κάτασπρα ρίχνοντας μια κουταλιά χυμού λεμονιού στο βραστό νερό.

Φρεσκάρετε το ψυγείο σας

Το λεμόνι απορροφά τις μυρωδιές του ψυγείου. Ρίξτε λίγο χυμό λεμονιού σε βαμβάκι ή σε ένα σαπούνι και αφήστε το στο ψυγείο για αρκετές ώρες.

Γυαλίστε τα θαμπά αλουμίνια

Τρίψτε θαμπά αλουμινένια σκεύη με το εσωτερικό της φλούδας λεμονιού και καθαρίστε με ένα μαλακό πανί.

Δεν κολλάει το ρύζι

Όταν βράζετε ρύζι ρίξτε λίγο χυμό λεμονιού ώστε το ρύζι σας να γίνει σπειρωτό και να μη μετατραπεί σε μια ενιαία κολλώδη μάζα

Καθαρίστε τις επιφάνειες κοπής της κουζίνας σας

Αφότου ψιλοκόψετε κρεμμύδια, σκόρδα, κρέας, ψάρια και λοιπά υλικά με έντονη οσμή τρίψτε την επιφάνεια κοπή σας με λεμόνι.

Διατηρήστε το πράσινο χρώμα του γκουακαμόλε

Έχετε φτιάξει ένα νόστιμο γκουακαμόλε πριν το πάρτυ και δεν θέλετε να σας μαυρίσει πριν φτάσουν οι καλεσμένοι. “Ψεκάστε” το ελεύθερα με χυμό λεμονιού και θα παραμείνει φρέσκο και πράσινο. Το ίδιο ισχύει και για τις φρουτοσαλάτες σας.

Δώστε τραγανή υφή στο “ταλαιπωρημένο” μαρούλι

Μη πετάξετε το “μαλακωμένο” μαρούλι σας στον κάδο των αχρήστων. Με λίγο λεμόνι μπορείτε να φτιάξετε μια νόστιμη σαλάτα. Στίψτε μισό λεμόνι σε μια γαβάθα με κρύο νερό. Βάλτε μέσα το μαρούλι σας και αφήστε το στην ψύξη για μία ώρα. Στεγνώστε τα φύλλα του μαρουλιού και βάλτε τα στη σαλάτα ή στο σάντουιτς.

Απομακρύνετε τα έντομα από την κουζίνα

Δεν χρειάζεστε εντομοκτόνα για να ξεμπερδέψετε με τα οικιακά μυρμήγκια. Ψεκάστε με χυμό λεμονιού τις γωνίες και τις πόρτες. Σκορπίστε επίσης λίγες φλούδες λεμονιού έξω από την είσοδο: τα μυρμήγκια θα καταλάβουν ότι είναι ανεπιθύμητα, όπως επίσης ψύλλοι και κατσαρίδες.

Καθαρίστε το φούρνο μικροκυμάτων

Ο φούρνος μικροκυμάτων έχει γεμίσει με καρβουνιασμένες τροφές; Μπορείτε να τον καθαρίσετε δίχως να χαράξετε την επιφάνεια αναμειγνύοντας τρεις κουταλιές της σούπας χυμού λεμονιού σε ενάμιση ποτήρια νερό και βάλτε τα σε ένα βαθύ σκεύος. Ανάψτε το φούρνο σας σε υψηλή θερμοκρασία για 5 ως 10 λεπτά και οι υδρατατμοί θα μαλακώσουν τα ξεραμένα υπολείμματα. Καθαρίστε με ένα μαλακό πανί.

Δώστε ευχάριστο άρωμα στον κάδο των σκουπιδιών

Αν ο κάδος των απορριμμάτων μυρίζει δυσάρεστα πετάξτε στον πάτο φλούδες λεμονιού και πορτοκαλιού.

Λευκάνετε ευαίσθητα υφάσματα

Η παραδοσιακή χλωρίνη μπορεί να λεκιάσει τα ρούχα μας στο πλυντήριο εξαιτίας της επαφής των μεταλλικών μερών με το νερό. Μουλιάστε τα ευαίσθητα ρούχα σε ένα μείγμα χυμού λεμονιού και μαγειρικής σόδας για μισή ώρα πριν την πλύση. Διαλυμένος σε νερό ή σκέτος, ο χυμός λεμονιού θεωρείται άψογο λευκαντικό για τα ρούχα σας και τους δίνει υπέροχο άρωμα φρεσκάδας.

Απομακρύνετε τους “κρυμμένους” λεκέδες

Καθαρίστε τους λεκέδες κάτω από τη μασχάλη με ένα μείγμα χυμού λεμονιού (ή λευκού ξυδιού) και νερού.

Ενισχύστε το απορρυπαντικό του πλυντηρίου ρούχων

Προσθέστε ένα ποτήρι χυμό λεμονιού στο απορρυπαντικό για να απομακρύνετε λεκέδες από μέταλλα ή σκουριά.

Αφαιρέστε τη μούχλα από τα ρούχα

Κάντε ένα μείγμα λεμονιού-αλατιού και τρίψτε τη μουχλιασμένη επιφάνεια του υφάσματος. Στη συνέχεια στεγνώστε στον ήλιο. Επαναλάβετε μέχρι να φύγει ο λεκές.

Ως προϊόν ομορφιάς

Προτού καταφύγετε σε ακριβά καλλυντικά δοκιμάστε να βάλετε χυμό λεμονιού σε κηλίδες ή φακίδες στο πρόσωπό σας. Αφήστε το για 15 λεπτά και ξεπλύνετε καλά.

Κάντε ελαφρύ ντεκαπάζ

Για να ξανθές ανταύγειες στα μαλλιά σας προσθέστε ένα τέταρτο του ποτηριού χυμό λεμόνι σε τρία τέταρτα νερό και απλώστε. Κατόπιν καθίστε στον ήλιο. Επαναλάβετε καθημερινά για μια εβδομάδα.

Καθαρίστε και λευκάνετε τα νύχια σας

Προσθέστε το χυμό μισού λεμονιού σε ένα ποτήρι ζεστό νερό και βάλτε μέσα τα δάχτυλά σας για 5 λεπτά. Τρίψτε τα στη συνέχεια με τη φλούδα του λεμονιού και ξεχάστε τη μανικιουρίστ.

Καθαρίστε το πρόσωπό σας

Ο χυμός του λεμονιού είναι ιδανικός για καθαρισμό και απολέπιση του προσώπου σας, όπως επίσης και για απομάκρυνση των μαύρων στιγμάτων.

Φρεσκάρετε την αναπνοή σας

Το κιτρικό οξύ του λεμονοχυμού σκοτώνει τα βακτήρια που προκαλούν την κακή αναπνοή. Κάντε πλύση στόματος με λεμονοχυμό και ξεπλύνετε με άφθονο νερό.

Κατά της πιτυρίδας

Κάντε μασάζ στο τριχωτό της κεφαλής με 2 κουτάλια της σούπας χυμό λεμονιού και ξεβγάλτε. Στη συνέχεια ανακατέψτε ένα κουτάλι του τσαγιού λεμονοχυμό σε ένα ποτήρι νερό και επαναλάβετε. Η πιτυρίδα θα εξαφανιστεί.

Απολυμάνετε τις γρατζουνιές

Χτυπήσατε; Βάλτε λίγες σταγόνες λεμονιού στην πληγή και σκοτώστε τα μικρόβια.

Μαλακώστε τα ταλαιπωρημένα άκρα

Τα χέρια σας έχουν σκληρύνει; Τα πόδια σας πονούν; Κάντε μασάζ με ένα μείγμα λεμονιού και νερού. Στη συνέχεια κάντε μασάζ με ελαιόλαδο και καθαρίστε τα άκρα σας με ένα μαλακό πανί.

Το λεμόνι εξαφανίζει επίσης τις μυρμηγκιές και τα εξανθήματα!

Συγκομιδή... κερδών από φασόλια, φακές και ρεβίθια

Καθαρά έσοδα έως 350 ευρώ ανά στρέμμα υπόσχεται στους αγρότες η καλλιέργεια των οσπρίων.
Ελλειμματική σε παραγωγή η χώρα μας. Πολλαπλάσιες οι αποδόσεις όταν πρόκειται για βιολογικά προϊόντα

Κέρδη από... σίδηρο υπόσχεται η ξεχασμένη στη χώρα μας καλλιέργεια των οσπρίων. Τα καθαρά έσοδα στον παραγωγό κυμαίνονται ανάλογα με το προϊόν από 150 έως 350 ευρώ το στρέμμα. Τα φασόλια, η φακή και το ρεβίθι ανοίγουν σημαντικές ευκαιρίες για εκείνους που θέλουν να ασχοληθούν με την καλλιέργειά τους, καθώς η Ελλάδα είναι ελλειμματική σε παραγωγή και πλεονασματική σε εισαγωγές.

Οι ποσότητες της φακής που παράγεται στην Ελλάδα είναι ελάχιστες σε σχέση με το ύψος της κατανάλωσής της, με αποτέλεσμα ένα ποσοστό μεγαλύτερο του 95% των αναγκών μας να καλύπτεται με εισαγωγές από άλλες χώρες, όπως είναι η Τουρκία, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς

Αν και τα εδάφη της χώρας είναι τα πλέον κατάλληλα για να ευδοκιμήσουν τα όσπρια, εντούτοις πάνω από το 60% των οσπρίων είναι ξένης προέλευσης.
Σύμφωνα και με τον γεωπόνο Κάσσανδρο Γάτσιο, υπάρχει μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης της καλλιέργειας, όπως και για τις εξαγωγές τους.
Οι «Επαγγελματικές Ευκαιρίες» με τη συνδρομή του κ. Γάτσιου παρουσιάζουν τα μυστικά της καλλιέργειας, τις αποδόσεις και τις ποικιλίες. Τα όσπρια, λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς τους σε πρωτεΐνες, για πολλά χρόνια θεωρούνταν στην Ελλάδα σαν το «κρέας των φτωχών». Με την άνοδο όμως του βιοτικού επιπέδου στη χώρα μας, τα όσπρια, αν και αποτελούν το συνώνυμο της υγιεινής διατροφής, άρχισαν να εγκαταλείπονται από τις ελληνικές οικογένειες και να αντικαθίστανται από την κατανάλωση κρέατος, το οποίο πέραν των προβλημάτων που προκαλεί στον ανθρώπινο οργανισμό η υπερβολική κατανάλωσή του, είναι ένα προϊόν ακριβό και ελλειμματικό στη χώρα μας, με αποτέλεσμα να απαιτούνται τεράστιοι πόροι για την εισαγωγή του.
Τα όσπρια σε παγκόσμιο επίπεδο καταλαμβάνουν μικρές σχετικά εκτάσεις και οι κύριες χώρες παραγωγής τους είναι οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Τουρκία κ.ά.
Στην Ευρωπαϊκή Ενωση τα όσπρια καλλιεργούνται σε ασή?αντες, για τη σπουδαιότητά τους και τα πλεονεκτήματά τους εκτάσεις, οι οποίες χρόνο με τον χρόνο μειώνονται.

Τα φασόλια είναι τα όσπρια που αποτελούν το είδος το οποίο καλλιεργείται περισσότερο στη χώρα μας. Καταλαμβάνουν το 64% των εκτάσεων που καλλιεργούνται με όσπρια

Η καλλιέργεια οσπρίων στη χώρα μας ακολούθησε φθίνουσα πορεία τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα η παραγωγή στην Ελλάδα να είναι ελλειμματική. Ετσι, η χώρα μας αναγκάζεται να καλύπτει πάνω από το 50% των εγχώριων ετήσιων αναγκών της με εισαγόμενα προϊόντα, κυρίως από την Τουρκία, αλλά και χώρες όπως είναι οι ΗΠΑ, η Κίνα, το Μεξικό, η Αίγυπτος, η Μαδαγασκάρη και η Ινδία.
Το σύνολο της καλλιεργούμενης με όσπρια έκτασης στην Ελλάδα ανέρχεται περίπου σε 160.00- 180.000 στρέμματα. Με στοιχεία του 2009 η μέση ετήσια παραγωγή είναι 33.000 τόνοι, ενώ η κατανάλωση είναι περίπου 90.000-100.000 τόνοι. Από τα στοιχεία αυτά είναι φανερό ότι η χώρα μας είναι πολύ ελλειμματική όσον αφορά την παραγωγή των οσπρίων. Η καλλιέργεια των φασολιών απαντάται κυρίως στους Νο?ούς Φλώρινας, Καστοριάς και Καβάλας. Τα ρεβίθια στους Νο?ούς Ευβοίας, Βοιωτίας, Φθιώτιδας και Κυκλάδων. Τα κουκιά στους Νο?ούς Ηρακλείου και Αρκαδίας, το λαθούρι στον Νο?ό Κορινθίας και η φακή στον Νο?ό Λάρισας, Λευκάδας.

Τα φασόλια είναι τα όσπρια που αποτελούν το είδος που καλλιεργείται περισσότερο στη χώρα μας και από τα οποία παράγεται το 73% της συνολικής ελληνικής παραγωγής οσπρίων και καταλαμβάνουν το 64% των εκτάσεων που καλλιεργούνται με όσπρια.
Οι ποσότητες της φακής που παράγεται στην Ελλάδα είναι ελάχιστες σε σχέση με το ύψος της κατανάλωσής της, με αποτέλεσμα ένα ποσοστό μεγαλύτερο του 95% των αναγκών μας να καλύπτεται με εισαγωγές από άλλες χώρες, όπως είναι η Τουρκία, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς. Στη χώρα μας παράγονται ετησίως 20.000-22.000 τόνοι φασόλια, 2.700-2.900 τόνοι ρεβίθια, 1.200-1.300 τόνοι φακές, 3.200-3.400 τόνοι κουκιά, 250-320 τόνοι λαθούρια, 600- 650 τόνοι μπιζέλια και 300-400 τόνοι λοιπά όσπρια (μαυρομάτικα φασόλια, πράσινα κ.λπ.).
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι ο ετήσιος τζίρος της αγοράς οσπρίων εκτιμάται σε μόλις 200 εκατ. ευρώ, βάσει των στοιχείων της εγχώριας κατανάλωσης, υπάρχουν προοπτικές για ανάπτυξη του κλάδου, ο οποίος πέραν της κάλυψης της εσωτερικής κατανάλωσης, μπορεί να γίνει εξαγωγικός.
Τα κυριότερα προβλήματα που εμποδίζουν την ανάπτυξη της καλλιέργειας των οσπρίων στη χώρα μας είναι:

• οι χαμηλές τιμές που απολαμβάνουν οι παραγωγοί, λόγω των μεγάλων εισαγωγών οσπρίων από χώρες χαμηλού κόστους,
• το φαινόμενο «ελληνοποίησης» των εισαγόμενων οσπρίων.

Επίσης η έλλειψη τυποποίησης των ελληνικών οσπρίων αποτελεί όπως και στα περισσότερα ελληνικά γεωργικά προϊόντα τον μεγαλύτερο ανασταλτικό παράγοντα.
Οι τιμές πώλησης
Τα μυστικά για αποδοτική σοδειά
Τα όσπρια μπορούν να καλλιεργηθούν ως ξερικές αλλά και ως ποτιστικές καλλιέργειες. Τα όσπρια που μπορούν να καλλιεργηθούν ως ξερικές είναι η φακή, τα ρεβίθια, τα λαθούρια και τα κουκιά. Σαν ποτιστικά καλλιεργούνται τα φασόλια, οι γίγαντες και τα μαυρομάτικα.
Το κοινό φασόλι: Ο βλαστικός κύκλος της φασολιάς ποικίλλει ανάλογα με την ποικιλία από 70-140 μέρες. Γι' αυτό η σπορά του φασολιού γίνεται μετά την πάροδο των όψιμων παγετών. Καλλιεργείται σε εδάφη γόνιμα, με καλή στράγγιση, ελαφρά. Είναι φυτό υγρόφιλο, ηλιόφιλο και θερμόφιλο. Προσαρμόζεται σε μεγάλη ποικιλία εδαφών. H μέση απόδοση των ξηρών φασολιών είναι 200-250 κιλά το στρέμμα, με μία μέση τιμή τα 2,5-3 ευρώ το κιλό. Η ακαθάριστη πρόσοδος είναι 500-750 ευρώ το στρέμμα και το καθαρό εισόδημα 250-350 ευρώ το στρέμμα.
Φασόλια γίγαντες: Τα μεγαλόσπερμα φασόλια γίγαντες καλλιεργούνται σαν ξερά φασόλια σε διάφορες περιοχές αλλά κυρίως στη Δυτική Μακεδονία. Οι γίγαντες διαφέρουν από το κοινό φασόλι μορφολογικά, αλλά απαιτούν και διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες. Είναι φυτά αναρριχώμενα που φθάνουν σε ύψος 3 μέτρων. Χρησιμοποιείται κατά τη σπορά 8-10 κιλά σπόρου ανά στρέμμα. Θέλουν γόνιμα και αρδευόμενα εδάφη. Η συγκομιδή γίνεται το φθινόπωρο, Σεπτέμβριο - Νοέμβριο. Οι αποδόσεις είναι 250-500 κιλά το στρέμμα. Οι τιμές κυμαίνονται μεταξύ 3-3,5€ το κιλό.
Η φακή: Η φακή αναπτύσσεται καλά σε ψυχρά περιβάλλοντα και τα νεαρά φυτά είναι ανθεκτικά στους, μη παρατεταμένους, ανοιξιάτικους παγετούς. . Είναι ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες, αλλά θερμοκρασίες μεγαλύτερες από 30οC κατά την περίοδο της άνθισης και του γεμίσματος του λοβού ξηραίνουν τα φυτά. Η απόδοση είναι καλή όταν καλλιεργείται σε ελαφριά και καλά στραγγιζόμενα εδάφη, πλούσια σε φωσφόρο και κάλιο. Η σπορά στη φθινοπωρινή καλλιέργεια γίνεται μέσα στον Νοέμβριο, ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες και την ποικιλία. Το φυτό ωριμάζει περίπου σε 120 μέρες. Η φακή αναπτύσσεται ως βιολογική καλλιέργεια σχεδόν σε όλα τα είδη των εδαφών, αρκεί να έχουν καλή στράγγιση. Η μέση παραγωγή είναι 120 κιλά το στρέμμα, ενώ η τιμή κυμαίνεται γύρω στα 3 ευρώ το κιλό. Αν θεωρήσουμε ότι το κόστος καλλιέργειας είναι περίπου 110 ευρώ το στρέμμα, τότε το καθαρό κέρδος είναι περίπου 250 ευρώ το στρέμμα.
Το ρεβίθι: Είναι ετήσιο ξερικό ψυχανθές, που καλλιεργείται από την αρχαιότητα. Το ρεβίθι είναι το πιο ανθεκτικό στις ξηροθερμικές συνθήκες από όλα τα άλλα όσπρια που καλλιεργούνται στη χώρα μας. Καλλιεργείται σε ποικιλία εδαφών ακόμη και σε πετρώδη, αλλά δεν αναπτύσσεται σε εδάφη που δεν έχουν καλή στράγγιση. Το ρεβίθι αναπτύσσεται ως βιολογική καλλιέργεια σχεδόν σε όλα τα είδη των εδαφών. Η μέση απόδοση του ρεβιθιού είναι 140-220 κιλά το στρέμμα, ενώ η τιμή πώλησης είναι 0,8-2,0€ το κιλό. Η ακαθάριστη πρόσοδος είναι 150-250 ευρώ το στρέμμα.
Τα μαυρομάτικα φασόλια: Τα μαυρομάτικα φασόλια είναι φυτά ποώδη με πυκνό φύλλωμα και άνθιση κλιμακωτή, η οποία συνεχίζεται μέχρις ότου οι συνθήκες του φθινοπώρου δεν είναι ευνοϊκές. Είναι ευπαθή στους παγετούς της άνοιξης και του φθινοπώρου. Οι λοβοί της δεν ωριμάζουν ταυτόχρονα.
Ευνοϊκό το κλίμα καθώς και οι... προοπτικές
Η Ελλάδα, λόγω του κλίματός της, έχει τη δυνατότητα να αυξήσει σημαντικά την παραγωγή των οσπρίων και να καλύψει την εσωτερική κατανάλωση, αλλά να γίνει και εξαγωγική χώρα. Σημαντικός ευνοϊκός παράγοντας για την ανάπτυξη της καλλιέργειας των οσπρίων στην Ελλάδα είναι ότι οι αγρότες εγκαταλείπουν ορισμένες καλλιέργειες που πλέον δεν αποδίδουν όσο παλαιότερα και στρέφονται σε νέες, πιο ανταγωνιστικές και προσοδοφόρες, μεταξύ αυτών, δε, είναι τα όσπρια.
Η στροφή πολλών νέων ανθρώπων στη γεωργία, δημιουργεί μία νέα κατάσταση στην ελληνική γεωργία, επειδή οι νέοι δείχνουν έντονο ενδιαφέρον για νέες καλλιέργειες με δυνατότητες, ενσωματώνοντας και εξελιγμένες πρακτικές και τεχνικές. Σε ό,τι αφορά τα προβλήματα της αγοράς οσπρίων στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν επαρκείς ελληνικοί σπόροι, κυρίως φακής και ρεβιθιού, αλλά επίσης λείπει το πλαίσιο υποστήριξης, κυρίως του χρηματοπιστωτικού τομέα. Τα όσπρια έχουν μεγάλες δυνατότητες να αναπτυχθούν στη χώρα μας, αν οι αγρότες εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχουν αυτές οι καλλιέργειες.
Τα πλεονεκτήματα της χώρας μας για την καλλιέργεια των οσπρίων είναι:

• Υπάρχουν πολύ καλές ελληνικές ποικιλίες οσπρίων που δίνουν εκλεκτής ποιότητας όσπρια, που έχουν και μεγάλη προσαρμοστικότητα στις ελληνικές εδαφοκλιματικές συνθήκες.
• Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ελλειμματική στην παραγωγή οσπρίων, με αποτέλεσμα τα όσπρια να αποτελούν ένα προϊόν που μπορεί να εξαχθεί.
• Η καλλιέργεια των βιολογικών οσπρίων είναι μία δυνατότητα που μπορεί να δώσει αυξημένο εισόδημα στους παραγωγούς, επειδή τα όσπρια αυτά δεν θα δέχονται την πίεση από τις εισαγωγές οσπρίων από γειτονικές χώρες και οι τιμές πωλήσεως είναι αυξημένες σε σχέση με τα παραγόμενα με συμβατικό τρόπο. Επίσης επιδοτείται η βιολογική καλλιέργεια των οσπρίων με 160€/στρεμμ. για τους νέους βιοκαλλιεργητές και 123€/στρεμμ. για τους παλιούς.
• Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει προγράμματα για την ανάπτυξη της καλλιέργειας των οσπρίων.

Η καλλιέργεια των οσπρίων μπορεί να αναπτυχθεί και σαν «συ?βολαιακή» με την υπογραφή συμβολαίων μεταξύ των παραγωγών και των τυποποιητών. Η συ?βολαιακή γεωργία έχει τα εξής πλεονεκτήματα:

• Μπορεί να εξασφαλίζει στον παραγωγό τη διάθεση του προϊόντος
• του διασφαλίζει μία ικανοποιητική τιμή
• ο καταναλωτής αγοράζει επώνυμα ποιοτικά, ελληνικά προϊόντα
• ενώ ο τυποποιητής έχει εξασφαλισμένη ποσότητα, ενώ ταυτόχρονα βγάζει στην αγορά προϊόντα ελεγμένης ποιότητας.

Μεγάλη η θρεπτική αξία
Τα όσπρια χαρακτηρίζονται από μεγάλη θρεπτική αξία, επειδή έχουν περίπου 360 θερμίδες ανά 100 γρ. σπόρων. Επίσης έχουν μεγάλες ποσότητες πρωτεϊνών, οι οποίες περιέχουν τα απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό αμινοξέα, σύνθετους υδατάνθρακες βραδείας απορρόφησης, φυτικές ίνες, βιταμίνες (της ομάδας Β, C και E) και ιχνοστοιχεία. Τα όσπρια έχουν μηδενική περιεκτικότητα σε λιπαρά και σάκχαρα και είναι βασικός συντελεστής της ελληνικής παραδοσιακής κουζίνας.
Τα όσπρια περιέχουν μεγάλες ποσότητες φυτικών ινών που είναι οι περισσότερες διαλυτές αλλά και άπεπτες, σε ποσοστό πολύ μεγαλύτερο ακόμα και από τα δημητριακά. Οι άπεπτες φυτικές ίνες βοηθούν στην αποβολή του λίπους από τα έντερα παρέχοντας προστασία από τη δημιουργία καρκίνου του εντέρου, ενώ μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και μάλιστα διαλυτές, συνδέεται άμεσα με τον μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιοπαθειών καθώς βοηθούν στη μείωση της χοληστερόλης.
Οι βιταμίνες Β και κυρίως το φολλικό οξύ, σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, είναι σημαντικές για την πρόληψη των καρδιοπαθειών και ορισμένων μορφών καρκίνου.
Τα ρεβίθια, οι φακές και τα φασόλια είναι μια πολύτιμη πηγή ασβεστίου, απαραίτητη για έγκυες, γυναίκες κατά την εμμηνόπαυση και τα παιδιά. Οι φακές και τα μαυρομάτικα φασόλια περιέχουν μεγάλες ποσότητες σιδήρου. Τα όσπρια περιέχουν πολλούς σύνθετους υδατάνθρακες και έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Με τον όρο γλυκαιμικό δείκτη εννοούμε πόσο γρήγορα απορροφώνται από τον οργανισμό οι υδατάνθρακες που περιέχονται σε μια συγκεκριμένη τροφή. Οι τροφές που περιέχουν σύνθετους υδατάνθρακες αυξάνουν σταδιακά στο αίμα τα επίπεδα σακχάρου και ινσουλίνης. Ερευνες αναφέρουν ότι ακολουθώντας μια διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε σύνθετους υδατάνθρακες με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, μειώνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης σακχαρώδους διαβήτη τύπου Β.
Πού θα απευθυνθώ
Κάσσανδρος Γάτσιος. Γεωπόνος-Σύμβουλος Επιχειρήσεων, Εταιρεία Symagro, Επιστημονικό & Τεχνολογικό Πάρκο Ηπείρου, τηλ.: 6944846475, 26510 07653 - info@symagro.com
ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΛΩΝΑΣ

Μεταξοσκώληκας, καλλιέργεια και επιδοτήσεις

Μεταξοσκώληκας ονομάζεται γενικά η κάμπια του εξημερωμένου είδους Bombyx mori που είναι ένα είδος εντόμων. Έχει μεγάλη οικονομική αξία για τον άνθρωπο καθώς εκτρέφεται με τη μέθοδο της  σηροτροφίας για τη παραγωγή του μεταξιού. Το κουκούλι του μεταξοσκώληκα πλέον στη σημερινή εποχή δε γίνεται μονάχα κλωστή, αλλά συμβάλλει και στη παραγωγή καλλυντικών. Στην αγορά υπάρχουν μάσκες ομορφιάς με πρωτεΐνες μεταξιού καθώς και ειδικά γάντια φτιαγμένα από κουκούλι, καθώς και ρούχα από κουκούλι. Οι μεγαλύτερες πολυεθνικές εταιρείες καλλυντικών παγκοσμίως έχουν το μετάξι ως το βασικότερο συστατικό για τα καλλυντικά τους. Ο μεταξοσκώληκας εκκρίνει μια πρωτεΐνη, που ονομάζεται σερικίνη, η οποία ευθύνεται για την αναζωογόνηση και τη διατήρηση της νιότης στο ανθρώπινο δέρμα. Το συστατικό αυτό χρησιμοποιείται σε μερικά από τα πιο ακριβά καλλυντικά. Μάλιστα η ευεργετική ιδιότητα της σερικίνης ανακαλύφθηκε κατά λάθος διότι παρατηρήθηκε ότι οι εργάτριες που δούλευαν στα αναπηνιστήρια είχαν πολύ νεανικά πρόσωπα και αυτό οφειλόταν στη σερικίνη, που περιεχόταν στον ατμό από το ζεστό νερό.

Ο μικρός μεταξοσκώληκας από την ώρα που θα εκκολαφθεί μέχρι τη στιγμή που θα πλέξει το κουκούλι, ή τη φούσκα, χρειάζεται να περάσει από 5 στάδια που αποκαλούνται ηλικίες και διαχωρίζονται μεταξύ τους από ένα ενδιάμεσο στάδιο που ονομάζεται ύπνος. Συνολικά, επομένως, ο μεταξοσκώληκας μέχρι να πλέξει το κουκούλι χρειάζεται να βιώσει 5 ηλικίες και 4 ύπνους. Ο μεταξοσκώληκας χρειάζεται συνολικά περίπου 30 ημέρες για να τραφεί πλήρως και σε αυτό το διάστημα οι μεταξοσκώληκες μπαίνουν πάνω σε ξύλινα κρεβάτια, τις αποκαλούμενες κρεβάτες. Κατά τη διάρκεια της πρώτης ηλικίας, ο μεταξοσκώληκας είναι πολύ μικρός και μαύρος. Τρώει συνέχεια μονάχα λεπτοκομμένα μορεόφυλλα και κάθε μέρα αυξάνει σε μέγεθος αρκετά. Το δέρμα του σώματός του δεν αναπτύσσεται αναλογικά με το υπόλοιπο σώμα. Έτσι, έπειτα από περίπου 4 με 5 ημέρες, το δέρμα του έχει αναπτυχθεί πλήρως, ενώ το σώμα του ακόμα μπορεί και αναπτύσσεται. Ως συνέπεια, σταματάει να τρώει, βγάζει μερικά μεταξονήματα από το στόμα του με τα οποία στερεώνει τα πόδια του πάνω σε μερικά σταθερά σημεία και, αφού σηκώσει το κεφάλι προς τα πάνω, μένει στη θέση αυτή χωρίς να κουνηθεί για 1-2 μέρες περίπου. Το στάδιο αυτό ονομάζεται πρώτος ύπνος.
Κατά τη διάρκεια του ύπνου, μέσα στον οργανισμό του μεταξοσκώληκα λαμβάνουν χώρα κάποιες δραστηριότητες που έχουν ως συνέπεια να φτιαχτεί κάτω από το παλιό δέρμα ένα νέο δέρμα σαφέστατα ποιοτικότερο. Όταν ο μεταξοσκώληκας ξυπνήσει, το παλιό δέρμα του θα κομματιαστεί και θα ξεκολληθεί από το σώμα του.
Μόλις τελειώσει αυτή η φάση ο μεταξοσκώληκας πάει στο στάδιο της δεύτερης ηλικίας που κρατάει 4 μέρες και όπου το μόνο που συμβαίνει μέχρι να αρχίσει το στάδιο της  τρίτης ηλικίας, που διαρκεί 4 με 5 μέρες, είναι ο δεύτερος ύπνος.
Απομένουν η τέταρτη ηλικία και η πέμπτη ηλικία, καθώς και οι ενδιάμεσοι ύπνοι.

Μεταξοσκώληκας, καλλιέργεια και επιδοτήσεις

Επομένως, ο κύκλος των 30 ημερών είναι το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα που μπορεί να κρατήσει μία εκτροφή. Μετά όμως από την εκτροφή αρχίζει το στάδιο του κλαδώματος. Οι μεταξοσκώληκες αναρριχώνται στα κλαδιά του πουρναριού που έχουν τοποθετηθεί πάνω στα κρεβάτια για να πλέξουν το κουκούλι τους. Ο μεταξοσκώληκας εκκρίνει από τους δύο μεταξογόνους αδένες του το μετάξι και με κινήσεις ακριβείας του σώματός του πλέκει το κουκούλι. Το πλέξιμο γίνεται από έξω προς τα μέσα, με συνέπεια ο μεταξοσκώληκας να παγιδεύεται μέσα στη φούσκα ενώ προοδευτικά αλλάζει μορφή σε χρυσαλίδα. Το πλέξιμο του κουκουλιού επιτυγχάνεται σε 12 μέρες στο απόλυτο σκοτάδι και χωρίς κανέναν εξωτερικό ερεθισμό. Την επόμενη μέρα μετά τις 12 μέρες ξεκινάει το μάζεμα των κουκουλιών από τα κλαδιά. Το ξεκλάδωμα κρατάει 2-3 μέρες περίπου.
Στη συνέχεια ο σπόρος μεταφέρετε πρώτα στο εκκολαπτήριο όπου εκεί βρίσκεται το μηχάνημα που επωάζει τα αβγά και ξεφυτρώνουν οι νεογέννητοι μεταξοσκόληκες. Στο ίδιο μηχάνημα υπάρχουν ειδικές θήκες οι οποίες λειτουργούν ως φωλιές, όπου τρέφονται με ψιλοκομμένα φύλλα μουριάς οι νεογέννητοι μεταξοσκώληκες για τις δύο πρώτες ηλικίες που κρατάνε 7 με 10 μέρες. Στη συνέχεια οι μεταξοσκώληκες μεταφέρονται στο βασικό χώρο εκτροφής τους, όπου επιβάλλεται να είναι καλά καθαρισμένος, με καθαρό αέρα, και επίσης να τον κοιτάνε οι αχτίδες του ήλιου. Οι μεταξοσκώληκες τρώνε ξανά κομμένα φύλλα μουριάς και επιβάλλεται να ταΐζονται 3 με 4 φορές το 24ωρο. Έτσι οι 20.000 κάμπιες, οι οποίες θα εκκολαφθούν από 1 κουτί, θα φάνε συνολικά περίπου 450 κιλά φύλλων μουριάς. Το διάστημα της εκτροφής τους κρατάει 4 βδομάδες περίπου. Τις τελευταίες 10 μέρες οι μεταξοσκώληκες θα φάνε τα 350 κιλά φύλλων μουριάς.
Και όταν η κάμπια θα είναι πλέον μεγάλη με μέγεθος 9 εκατοστά περίπου, τότε σηκώνει το κεφάλι της και αναζητά κλαδί για να καθίσει και να δημιουργήσει το κουκούλι. Μόλις τελειώσει η περίοδος της διατροφής, οι μεταξοσκώληκες εκκρίνουν για 3 μέρες από τους αδένες τους μια κλωστή, πλέκουν το κουκούλι τους στο οποίο θα φυλακιστούν για 15 μέρες, για να το τρυπήσουν μετά και να πετάξουν πλέον στο εξωτερικό περιβάλλον μεταμορφωμένοι σε πεταλούδες. Λίγες ώρες αργότερα ζευγαρώνουν και γεννούν αβγά, τερματίζοντας έτσι τη βιολογική συνεισφορά τους. Αυτό που πρέπει να προσέξουν οι παραγωγοί είναι ότι λίγο πριν τρυπήσουν οι μεταξοσκώληκες το κουκούλι και βγούνε έξω ως πεταλούδες, θα πρέπει να μαζέψουν τις φούσκες από τα κλαδιά και να τις ψήσουν στο φούρνο για 2 ώρες στους 180 βαθμούς Κελσίου. Μετέπειτα πρέπει να αεριστούν για να στεγνώσουν και κατόπιν μεταφέρονται στο απινηστήριο, όπου θα βγει από το κουκούλι η κλωστή. Ένα κουτί σπόρου παράγει γύρω στα 3 κιλά μεταξωτή κλωστή. Κάθε κουκούλι παράγει περίπου 2 χιλιόμετρα κλωστή. Η κλωστή αυτή, αρχικά πρέπει να καθαριστεί από τη μεταξόκολλα, και μετέπειτα υφαίνεται και το ύφασμα πηγαίνει στις οικοτεχνίες.

Μεταξοσκώληκας, καλλιέργεια και επιδοτήσεις

Όμως στην Ελληνική πραγματικότητα δυστυχώς η παραγωγή μεταξιού δεν είναι αυτή που θα μπορούσε να είναι.. Η σηροτροφία μπορεί να δώσει καρπούς σε περίπου 1.5 μήνα, και ένα αυξημένο εισόδημα στις αρχές του καλοκαιριού που ο αγρότης δεν έχει άλλα έσοδα, ενώ μπορούν και ενδιαφερόμενοι που δεν είναι αγρότες να ασχοληθούν με τη παραγωγή του μεταξοσκώληκα ως μία έξτρα εργασία. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι που επιθυμούν και ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με τη παραγωγή μεταξοσκώληκα επιβάλλεται να πάνε στο Υπουργείο. Αγροτικής Ανάπτυξης για να ανακοινώσουν τις προθέσεις τους καθώς και το ότι διαθέτουν χώρο για την εκτροφή και επίσης ότι έχουν και μουριές, δηλαδή την αναγκαία τροφή για το μεταξοσκώληκα. Το σπόρο οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να τον πάρουν από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο του Υπουργείου Γεωργίας και διευκρινίζεται ότι ο συγκεκριμένος σπόρος είναι ειδικά επεξεργασμένος για να προσαρμοστεί αποκλειστικά στο Ελληνικό κλίμα. Κάθε σφραγισμένο κουτί σπόρου που δίνεται στον ενδιαφερόμενο παραγωγό έχει βάρος 16 γραμμάρια, και θα εκκολάψει περίπου 20.000 μεταξοσκώληκες. Κάθε κουτί κοστίζει γύρω στα 130 ευρώ και η αγορά του επιδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), υπό τον όρο ότι θα παραχθούν συγκεκριμένα κιλά κουκουλιού. Τα 16 γραμμάρια σπόρου δίνουν περίπου 50 κιλά κουκουλιού, όπου το ακριβές βάρος φυσικά εξαρτάται από το μέγεθος της τροφής που έχει καταναλώσει το κάθε σκουλήκι. Τέλος, κάθε κουκούλι δίνει περίπου 1.200 με 1.800 μέτρα κλωστής.
Εφόσον στο μέλλον αναπτυχθεί περισσότερο η παραγωγή του μεταξοσκώληκα, θα μπορεί ίσως να γίνει και κύρια εργασία και όχι δευτερεύουσα όπως είναι σήμερα. Σε αυτό βέβαια πρέπει να βοηθήσει και η πολιτεία.

Εκτροφή σαλιγκαριών και προϋποθέσεις

Πριν περίπου 2 μήνες πραγματοποιήθηκε στη Πρέβεζα σεμινάριο για τα σαλιγκάρια το οποίο είχε μαζική προσέλευση και φάνηκε ότι ο κόσμος ενδιαφέρεται αρκετά για να ασχοληθεί με την καλλιέργεια και εκτροφή σαλιγκαριών επαγγελματικά. Ωστόσο, πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι η εκτροφή των σαλιγκαριών δεν είναι μία εργασία που θα αποφέρει τεραστίων διαστάσεων εισοδήματα και μάλιστα εύκολα μετά το αρχικό κόστος της επένδυσης. Η εκτροφή σαλιγκαριών εφόσον πετύχει θα δώσει σίγουρα ένα αξιοπρεπές μισθό αλλά μέχρι εκεί.

Σαλιγκάρια – εκτροφή σε ανοιχτό σαλιγκαροτροφείο

Οι προϋποθέσεις για την εκτροφή των σαλιγκαριών που πρέπει να γνωρίζουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι είναι καταρχήν τα έξοδα αρχικής εγκατάστασης και λειτουργίας για περίπου 2 χρόνια, τα οποία κυμαίνονται κοντά στα 60 χιλιάδες ευρώ για έκταση 10 στρεμμάτων, τα οποία πρέπει να έχουν γόνιμο και αρδευόμενο έδαφος. Πολύ σημαντική προϋπόθεση επίσης είναι και η εργασία του ιδιοκτήτη των στρεμμάτων, καθώς και ενός ατόμου ακόμη για βοήθεια, κυρίως τη περίοδο στην οποία τα σαλιγκάρια θα πρέπει να συλλεχθούν. Αλλά η σημαντικότερη προϋπόθεση είναι να τηρείται εξονυχιστικά το πρόγραμμα εκτροφής και ο ιδιοκτήτης θα πρέπει από τη φύση του να είναι άτομο σχολαστικό και παρατηρητικό όπου θα λαμβάνει υπόψη του και τη παραμικρή λεπτομέρεια διότι  η εκτροφή σαλιγκαριών μπορεί να καταστραφεί από μία και μόνο παραμέληση ή απροσεξία.

Σαλιγκάρια και επιδοτήσεις

Σαλιγκάρια – εκτροφή σε κλειστό περιβάλλον

Βέβαια για να υπάρξει η επιδότηση της εκτροφής σαλιγκαριών, υπάρχει το πρόγραμμα Σχέδια Βελτίωσης που είναι αποκλειστικά για τους επαγγελματίες αγρότες για εγκαταστάσεις το πολύ 10 στρεμμάτων αλλά και ο αναπτυξιακός νόμος που συμπεριλαμβάνει εκτός των επαγγελματιών αγροτών και τους υπόλοιπους, αλλά για επενδύσεις 100.000 ευρώ και περισσότερο και με προσωπική συμμετοχή 25% υπό τον όρο ότι τα στρέμματα εγκατάστασης σε αυτή τη περίπτωση θα είναι άνω των 16 στρεμμάτων.
Το ότι η εκτροφή σαλιγκαριών απαιτεί απόλυτη πειθαρχία και ακρίβεια φαίνεται και από το γεγονός ότι διεθνώς 3 στις 10 επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια των πρώτων 2 χρόνων των καλλιεργειών σταματούνε να λειτουργούν, ενώ στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό είναι πάρα πολύ υψηλότερο διότι στα πρώτα 2 χρόνια στην Ελλάδα σταματούνε να λειτουργούν 9 από τις 10 επιχειρήσεις! Έτσι όλοι όσοι σκέφτονται και τους αρέσει η ιδέα να ασχοληθούνε με τα σαλιγκάρια θα πρέπει να το σκεφτούνε πάρα πολύ σοβαρά και να λάβουν υπόψη όλες τις παραμέτρους.

Υψηλή ζήτηση για τα... χρώματα της φύσης

Εισόδημα 400 ευρώ ανά στρέμμα εξασφαλίζει στους παραγωγούς η καλλιέργεια φυτών που περιέχουν χρωστικές ουσίες

Μεγάλη είναι η ζήτηση τα τελευταία χρόνια για «φυτικά» χρώματα. Για χρώματα, δηλαδή, που δεν είναι χημικά παράγωγα του πετρελαίου, αλλά προέρχονται από τη μεγάλη φυτική - χρωματική παλέτα της φύσης.

To φυτό Κρόκος (Crocus sativus)

Η καλλιέργεια τέτοιων φυτών, όπως είναι ο κρόκος, η ασπερούλα, η ρεζεντά, που αφθονούν στην ελληνική φύση, μπορούν να αποτελέσουν μία εναλλακτική καλλιέργεια προς όφελος των παραγωγών, της εθνικής οικονομίας αλλά και του περιβάλλοντος. Το κόστος εγκατάστασης των φυτών αυτών είναι μικρό, της τάξης των 200-300 ευρώ το στρέμμα. Σε κάθε στρέμμα υπολογίζονται περίπου 4.000 φυτά, ενώ μπορούν να δίνουν καθαρό εισόδημα της τάξης των 300-400 ευρώ το στρέμμα ή και μεγαλύτερο της τάξης των 700 ευρώ το στρέμμα, εφόσον βέβαια αναπτυχθεί ο τομέας μεταποίησης των φυτών που παράγουν χρωστικές.
Στη χώρα μας υπάρχουν περισσότερα από 500 φυτά από τα οποία μπορούν να παραχθούν χρωστικές ουσίες, ενώ εξαιρετικά μεγάλη είναι η εμπειρία στη χρήση των φυτικών χρωμάτων, ιδίως στην υφαντική, από την αρχαιότητα. Τα γνήσια φυσικά χρώματα, που προέρχονται από διάφορα φυτά που περιέχουν χρωστικές ουσίες, είναι στην ουσία προϊόντα οικολογικά ή βιολογικά. Τα χρώματα αυτά παρασκευάζονται αποκλειστικά και μόνο από φυσικές ουσίες και δεν έχουν υποστεί κάποια σοβαρή χημική επέμβαση.
Οι ουσίες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή αυτών των χρωμάτων προέρχονται από φυτά αλλά και από ζωικά παράγωγα, όπως και από μερικές ορυκτές ύλες που δεν έχουν κάποια αρνητική επίπτωση στην υγεία των ανθρώπων.

To φυτό Chrozophora tinctoria

Οι πρώτες ύλες τους μπορεί να είναι: ρητίνες, έλαια, φυτικά κεριά και μαστίχες, αιθέρια έλαια, φυτικές και ορυκτές χρωστικές, διάφοροι άργιλοι, όπως επίσης και κάποιες ουσίες ζωικής προέλευσης. Οι φυτικές χρωστικές ουσίες χρησιμοποιούνταν μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, όταν σταδιακά άρχισαν να αντικαθίστανται από τις συνθετικές χρωστικές.
Η καλλιέργεια, λοιπόν, βαφικών φυτών για παραγωγή φυτικών χρωμάτων μπορεί σήμερα να αποτελέσει μία νέα εναλλακτική καλλιέργεια. Οι φυτικές χρωστικές ουσίες μπορεί να χρησιμοποιούνται ως:

To φυτό Rubia tinctorum

• Χρωστικές από τη βιομηχανία των νημάτων.
• Χρωστικές που χρησιμοποιούνται από τη βιομηχανία τροφίμων.
• Χρωστικές για την παραγωγή σιροπιών και λοιπών φαρμακευτικών σκευασμάτων.
• Χρωστικές που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή καλλυντικών.
• Χρώματα της ζωγραφικής.

Τέτοια φυτά που μπορούν να καλλιεργηθούν και να αποτελέσουν τη βάση του κλάδου των βαφικών φυτών στην Ελλάδα είναι τα εξής:
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΦΥΤΑ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΝ ΧΡΩΣΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ
ΦΥΤΑ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΝ ΜΠΛΕ ΧΡΩΣΤΙΚΕΣ

Το φυτό παστέλ (Isatis tinctoria)

Chrozophora tinctoria: Ετήσιο φυτό που φτάνει σε ύψος τα 10-40 εκατοστά. Η άνθιση είναι κατά την περίοδο Μαΐου - Νοεμβρίου. Αυτοφύεται σε μεσογειακές περιοχές. Οι καρποί του είναι τρίχωρες κάψουλες μοβ χρώματος. Οι κάψουλες περιέχουν σπόρους 4mm μαύρους. Από το φυτό αυτό παράγεται μία μπλε - ιώδης χρωστική ουσία, που χρησιμοποιήθηκε στον Μεσαίωνα για τη δημιουργία έγχρωμων χειρόγραφων. Σήμερα χρησιμοποιείται ως αντιδραστήριο στη χημεία και είναι γνωστό ως βάμμα του ηλιοτροπίου, επειδή έχει την ιδιότητα να αλλάζει χρώμα και να γίνεται κόκκινο όταν σε κάποια διάλυση υπάρχει ένα οξύ. Παστέλ (Isatis tinctoria): Το φυτό αυτό είναι διετές και ανήκει στην οικογένεια των Brassicaceae. Στη Γαλλία παλαιότερα καλλιεργούνταν σε μεγάλες εκτάσεις για την παραγωγή μίας χρωστικής που λέγεται «παστέλ».

Το φυτό ρεζεντά (Reseda luteola)

Το φυτό αυτό έχει ανάγκη από ένα έδαφος πλούσιο, που μπορεί να είναι αργιλώδες αλλά και ασβεστώδες. Το κλίμα που είναι καλύτερο είναι αυτό όπου ο χειμώνας είναι μαλακός και βροχερός, με θερμά καλοκαίρια. Στην περίπτωση που η καλλιέργεια του εντάσσεται σε τριετή αμειψισπορά, αποφεύγεται η εξάντληση των θρεπτικών στοιχείων του εδάφους. Η αμειψισπορά αυτή μπορεί να είναι: παστέλ - ακαλλιέργεια - σιτηρό - παστέλ.
Η σπορά του φυτού γίνεται στα τέλη του χειμώνα, με μία ποσότητα σπόρου 1,5 κιλό το στρέμμα. Το φύτρωμα γίνεται μετά 3 εβδομάδες.
Η χρωστική του παράγεται στα φύλλα του φυτού. Τα φύλλα του, που έχουν επίμηκες σχήμα, αποσπώνται εύκολα από τον βλαστό όταν φτάσουν σε ωριμότητα κατά το τέλος Ιουνίου.

Το φυτό Ασπερούλα (Galium odoratum)

Η συγκομιδή συνεχίζεται το διάστημα από τον Ιούλιο μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου. Τα φύλλα στη συνέχεια τα αναμειγνύουν με νερό και τα πολτοποιούν δημιουργώντας μικρούς βόλους. Οι βόλοι αυτοί δέχονται μια ζύμωση κατά τη διάρκεια της αποξήρανσης, που διαρκεί έναν έως δύο μήνες. Στη συνέχεια, οι βόλοι κονιορτοποιούνται και αναμειγνύονται με ουρίνη για να προκληθεί μία οξείδωση και να δημιουργηθεί μία ζύμη που μετά την αποξήρανση παράγει μία χρωστική που περιέχει την «ιντικοτίνη».
Η χρωστική αυτή παρουσιάζει μεγάλη σταθερότητα.
Σήμερα, υπολογίζεται ότι από έναν τόνο φύλλων του παστέλ παράγονται 2 κιλά χρωστικής.
ΦΥΤΑ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΝ ΚΙΤΡΙΝΕΣ ΧΡΩΣΤΙΚΕΣ
Ρεζεντά (Reseda luteola): Είναι ένα ποώδες διετές φυτό της οικογένειας των Resedaceae, που φύεται στην Ευρώπη και κατάγεται από την περιοχή της Μεσογείου και τη Δυτική Ασία. Χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι ολόκληρο το φυτό περιέχει χρωστικές ουσίες. Το φυτό αυτό μπορεί να διατηρηθεί περισσότερα χρόνια και να φτάσει σε ύψος από 0,5-1,2 μέτρα. Ανθίζει την περίοδο Ιουνίου-Οκτωβρίου, η δε επικονίαση γίνεται με τα έντομα. Γίνεται συγκομιδή ολόκληρου του φυτού μαζί με τις ρίζες του κατά την περίοδο της άνθισης. Απαιτείται 1 κιλό φυτικής μάζας για το βάψιμο 1 κιλού μαλλιού.
Από τη στιγμή που τα χείλη των φύλλων αποκτήσουν ένα μπλε χρώμα, το φυτό είναι έτοιμο για συγκομιδή. Γίνεται κονιορτοποίηση των φύλλων και επεξεργασία για την παραγωγή της χρωστικής. Η ρεζεντά περιέχει ως κύρια χρωστική ουσία τη λουτεολίνη. Το χρώμα που παράγεται από τη ρεζεντά είναι ένα πολύ σταθερό κίτρινο χρώμα. Για την παραγωγή της χρωστικής χρησιμοποιούνται όλα τα εναέρια μέρη του φυτού.
Γενίστα ή βαφική (Genista tinctoria): Είναι ένας χαμηλός θάμνος που έχει ύψος 0,3-1 μέτρο. Αυτοφύεται σε λιβάδια και δάση της Ευρώπης και της Ασίας. Ο θάμνος αυτός έχει ένα ινώδες ρίζωμα, που έρπει στο έδαφος και το οποίο φέρει βλαστούς με φύλλα εναλλασσόμενα. Είναι φυλλοβόλος θάμνος. Ανθίζει Ιούνιο-Αύγουστο.
Περιέχει δύο αλκαλοειδή, την κυτισίνη και τη μεθυλκιστίνη, και ένα χρωστικό κίτρινο γλυκοσίδιο, τη λουτεολίνη. Είναι φαρμακευτικό (διουρητικό και καθαρτικό) και βαφικό φυτό.
Κρόκος (Crocus sativus): Ο κρόκος ανήκει στην οικογένεια των Iridaceae. Περιέχει 3 στίγματα που έχουν χρώμα ζωηρό πορτοκαλί. Τα στίγματα αποξηραίνονται και χρησιμοποιούνται στη μαγειρική ως άρτυμα. Είναι μία βολβώδης πολυετής πόα. Ανθίζει τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο.
Τα στίγματα του κρόκου όταν αποξηρανθούν περιέχουν ένα γλυκοσίδιο, την πικροκροκίνη, από το οποία προέρχεται η σαφρανάλη με τη χαρακτηριστική οσμή, και τη χρωστική την κροκίνη. Η κροκίνη είναι πολύ ισχυρή χρωστική ουσία, ώστε σε διάλυση 1 προς 100.000 το νερό παραμένει κίτρινο. Σήμερα ο κρόκος χρησιμοποιείται ως διορθωτικό της γεύσης αλλά και ως χρωστική των τροφίμων. Ο κρόκος καλλιεργείται στην περιοχή της Κοζάνης και αποτελεί ένα σημαντικό προϊόν της περιοχής.
Ο κρόκος πολλαπλασιάζεται με υπόγειους βλαστούς. Κατά τη διάρκεια της άνθισης ο κρόκος έχει ύψος περίπου 30 εκατοστά.
Καλλιεργείται σε εδάφη με άμεση έκθεση στον ήλιο. Η μέση παραγωγή στιγμάτων στην Ελλάδα φτάνει τα 0,4-0,7 κιλά το στρέμμα, ενώ στην Ιταλία φτάνει ακόμη και το 1-1,6 κιλά το στρέμμα. Η συγκομιδή των ανθέων πρέπει να είναι ταχεία, επειδή μετά την άνθισή τους το πρωί, μαραίνονται πολύ γρήγορα στη διάρκεια της ημέρας. Υπολογίζεται μία ποσότητα 150 λουλουδιών ότι απαιτείται για την παραγωγή 1 γραμμαρίου ξηρών στιγμάτων, ενώ απαιτείται 1 κιλό λουλουδιών για να παραχθούν 12 γραμμάρια ξηρά στίγματα. Οι τιμές χονδρικής του κρόκου στη διεθνή αγορά κυμαίνονται από 1.500-3.200 ευρώ το κιλό.
ΦΥΤΑ ΠΟΥ ΔΙΝΟΥΝ ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΧΡΩΣΤΙΚΕΣ
Ασπερούλα ή εύοσμος (Galium odoratum): Φύεται σε ολόκληρη την Ευρώπη και την Ασία. Είναι πολύ διαδεδομένο σε δάση φυλλοβόλων και ιδίως οξιάς. Είναι ένα ποώδες πολυετές φυτό που φτάνει σε ύψος 20-30 εκατοστά. Ανθίζει την περίοδο Απριλίου-Ιουνίου. Είναι ένα φυτό που περιέχει ένα ασπερουλοσίδιο που έχει γλυκιά γεύση και τανίνες. Το νωπό φυτό χρησιμεύει στην παρασκευή ενός βάμματος που χρησιμοποιείται στην ομοιοπαθητική, ενώ από τις ρίζες του παίρνουμε μία κόκκινη χρωστική που χρησιμοποιείται στη βαφή του μαλλιού των προβάτων.Χρησιμοποιείται επίσης ως αρωματικό σε κέικ, γλυκά, κ.λπ.
Carthamus tin-ctorius: Είναι ένα φυτό χαμηλού ύψους, που φτάνει μέχρι τα 60 εκατοστά και το οποίο κατάγεται από την Αίγυπτο. Ο καρπός του είναι αχαίνιο και περιέχει έλαιο που χρησιμοποιείται στη μαγειρική ή την παρασκευή καλλυντικών για μασάζ αλλά και για τα μαλλιά. Ανθίζει από την άνοιξη μέχρι το καλοκαίρι για 20 ημέρες. Το άνθος έχει χρώμα σκούρο κίτρινο πορτοκαλί. Οι καρποί φέρουν ελαιούχους σπόρους.
Ο πολλαπλασιασμός του φυτού γίνεται με σπόρους την άνοιξη. Χρησιμοποιούνται συνήθως 1-6 κιλά ανά στρέμμα, την ίδια εποχή που σπέρνεται ο ηλίανθος. Το φύτρωμα διαρκεί 2-3 εβδομάδες. Προβλέπεται τα φυτά να απέχουν 10-15 εκατοστά.
Το φυτό μπορεί να ανεχθεί θερμοκρασίες μέχρι -14ο C. Πρέπει να καλλιεργείται σε περιοχές που δεν έχουν υπερβολική υγρασία για την αποφυγή σαπισμάτων. Ο βλαστικός του κύκλος διαρκεί 110-150 ημέρες από τη σπορά μέχρι τη συγκομιδή. Η συγκομιδή γίνεται τον Αύγουστο με Σεπτέμβριο.
Τριγωνέλλα (Trigonella foenum- graecum): Είναι φυτό που αυτοφύεται στη Νοτιοδυτική Ασία και τη Μέση Ανατολή. Εχει άνθη με χρώμα λευκοκίτρινο. Η τριγωνέλλα χρησιμοποιείται ως φυτό που παράγει ένα πολύ ωραίο κόκκινο χρώμα για το βάψιμο των νημάτων.Στη βιολογική γεωργία ως χλωρή λίπανση. Επίσης η τριγωνέλλα χρησιμεύει ως καρύκευμα. Σημαντικές είναι επίσης οι φαρμακευτικές της ιδιότητες αυτού του φυτού. Χρησιμοποιείται ως υπογλυκαιμικό φάρμακο, αλλά και ως φάρμακο εναντίον της χοληστερίνης. Επίσης, έχει ιδιότητες προστασίας του ήπατος αλλά και εναντίον της παχυσαρκίας. Εχει δείξει αντικαρκινικές ιδιότητες ιδίως του παχέος εντέρου, του στήθους και της χοληδόχου κύστης.
Rubia tinctorum: Είναι ένα πολυετές φυτό που καλλιεργείται για τις ρίζες του, από τις οποίες παίρνουμε μία κόκκινη χρωστική. Τα άνθη του είναι κιτρινωπά, που σχηματίζονται τον Ιούνιο-Ιούλιο. Ο καρπός του είναι σαρκώδης και μοιάζει με μπιζέλι, είναι δε μαύρου χρώματος. Οι ρίζες και τα ριζώματά του περιέχουν την αλιζαρίνη, που δίνει στα υφάσματα ένα ωραίο κόκκινο χρώμα. Επίσης, χρησιμοποιείται στα χρώματα της ζωγραφικής και ως φαρμακευτικό φυτό εναντίον της ουρικής λιθίασης.
Το φυτό αυτό θέλει εδάφη βαθιά, υγρά, με καλή στράγγιση. Η φύτευση των ριζωμάτων γίνεται τον Μάρτιο. Η συγκομιδή γίνεται τον Σεπτέμβριο, τρία χρόνια μετά τη φύτευση. Το ξερίζωμα των ριζωμάτων είναι επίπονη εργασία λόγω του βάθους που αναπτύσσονται. Η απόδοση είναι περίπου 300 κιλά το στρέμμα.
Εφη Καραγεώργου

Σπέρνεις κενάφ, θερίζεις... χαρτί και μεγάλα κέρδη

Εχει χαρακτηριστεί το πλέον κατάλληλο φυτό για την παραγωγή οικολογικού χαρτιού μεγάλης αντοχής - Περιορισμένη η παγκόσμια παραγωγή - Μεγάλες οι προοπτικές για τους καλλιεργητές

Ενα άγνωστο φυτό, που όμως μπορεί να προσφέρει σημαντικό εισόδημα στον Ελληνα παραγωγό έως 200 ευρώ το στρέμμα, αποτελεί το κενάφ, από το οποίο παράγεται χαρτί.
Το φυτό κενάφ έχει συγκεντρώσει επάνω του τα φώτα του ενδιαφέροντος την τελευταία 20ετία. Μάλιστα, το αμερικανικό υπουργείο Αγροτικών το χαρακτήρισε ως το πλέον κατάλληλο (εκτός τροφίμων) φυτό, για αντικατάσταση των μειούμενων καλλιεργειών καπνού.

Οι καλλιέργειες κενάφ μπορούν να αποδώσουν 2 τόνους προϊόντος ανά στρέμμα και 1 τόνο χαρτομάζας ανά στρέμμα.

Είχε χρησιμοποιηθεί αρχικά για την παραγωγή σχοινιών, αλλά τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί τεχνολογίες που το κάνουν άριστη πηγή για χαρτομάζα, για την παραγωγή υφασμάτων, αλλά και πετσετών, λόγω των απορροφητικών του ιδιοτήτων, καλό υλικό για συνθετικά υλικά και ξύλο, άριστο μονωτικό υλικό, απορροφητικό υγρασίας, αλλά και πετρελαίου και άλλων προϊόντων.
Επιπρόσθετα, για τη συγκομιδή του οι παραγωγοί δεν χρειάζεται να αγοράσουν νέα μηχανήματα, αφού μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα υπάρχοντα για το καλαμπόκι ή το βαμβάκι. Το φυτό είναι άγνωστο κατά κύριο λόγο στην Ελλάδα, αλλά με μεγάλη προσαρμοστικότητα και δυναμικό παραγωγής βιομάζας στις ελληνικές συνθήκες, οπότε θα μπορούσε να συνεισφέρει σημαντικά στη νέα γεωργική προοπτική της χώρας.
Οπως εξηγεί ο κ. Νικόλαος Δαναλάτος, καθηγητής Γεωργίας - διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωργίας στη Σχολή Γεωπονικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στο πλαίσιο της εναλλακτικής γεωργίας χαμηλών εισροών που πρέπει να υιοθετήσει και η χώρα μας πλησιάζοντας προς την αναθεωρημένη ΚΑΠ το 2013 με τη διακοπή των γεωργικών επιδοτήσεων, είναι αναγκαία η εισαγωγή νέων συστημάτων καλλιεργειών που θα ελαχιστοποιούν το κόστος παραγωγής και τις περιβαλλοντικές εκροές και που θα αποδίδουν μεγάλη προστιθέμενη αξία τόσο για παραγωγή τροφής όσο και για παραγωγή ενέργειας ή άλλων βιομηχανικών προϊόντων.

Το κενάφ απορροφά τριπλάσιο διοξείδιο του άνθρακα, δεν θέλει καινούργια μηχανήματα και υποδομές και η πρώτη ύλη του δίνει παραγωγή χαρτιού ανώτερης ποιότητας, ενώ παράλληλα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πολλαπλές βιομηχανικές χρήσεις

Ενα τέτοιο φυτό είναι και το κενάφ (Hibiscus Canabinnus - Οικ. Malvaceae), το οποίο είναι ετήσιο φυτό θερμών περιοχών, συγγενές με το βαμβάκι, την μπάμια και τον ιβίσκο.
Καλλιεργείται σε μεγάλο εύρος εδαφο-κλιματικών συνθηκών, και λόγω των περιορισμένων απαιτήσεών του συγκριτικά με άλλα βιομηχανικά φυτά, μπορεί να συμπεριληφθεί στην αμειψισπορά των μονοκαλλιεργειών. Το κενάφ αποτελεί χορτονομή υψηλής βιολογικής αξίας με περιεκτικότητα φύλλων 18%-30% και βλαστών 6%-12% σε ακατέργαστη πρωτεΐνη και με υψηλή πεπτικότητα κυτταρίνης και πρωτεΐνης (55%), ενώ οι σπόροι του χρησιμοποιούνται για την εξαγωγή λαδιού (20% λάδι).

Ο κ. Νίκος Δαναλάτος, καθηγητής Γεωργίας - διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωργίας στη Σχολή Γεωπονικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Ο βλαστός, που αποτελεί το μεγαλύτερο οικονομικό προϊόν του κενάφ, διακρίνεται στον φλοιό (25-40% του βάρους) και τον εσωτερικό ξυλώδη βλαστό (60-75%). Οι ίνες του φλοιού είναι μακριές (μήκος 3-4 mm), υψηλής ποιότητας ανάλογης των ινών του μαλακού ξύλου, ενώ οι ίνες του εσωτερικού ξυλώδους βλαστού με μήκος 0.5-1 mm είναι χαμηλότερης ποιότητας.
ΤΡΟΠΙΚΟ ΦΥΤΟ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ ΣΕ ΥΨΟΣ ΚΑΙ ΤΑ 3 ΜΕΤΡΑ
Το κενάφ είναι μέλος της οικογένειας των ιβίσκων, είναι μακρινός συγγενής του βαμβακιού και συνδεδεμένο με την μπάμια, καθώς οι ψηλοί μίσχοι και τα λουλούδια του μοιάζουν πολύ με αυτούς της μπάμιας. Πρόκειται για τροπικό φυτό, αφρικανικής προέλευσης, της οικογένειας Malvaceae, το οποίο μπορεί να φτάσει σε ύψος και τα 3μ. Είναι ικανό να απορροφά τριπλάσιο διοξείδιο του άνθρακα απ' ό,τι τα δέντρα.

Μετά τον θερισμό οι ίνες και ο πολτός από τους μίσχους μπορούν να μπουν σε διαδικασία επεξεργασίας και να χρησιμοποιηθούν για κλωστές για ρούχα, για μια ευρεία ποικιλία υλικών για πακετάρισμα και για άλλα βιομηχανικά υλικά, καθώς και ως υποκατάστατο για τον πολτό ξύλου, που τώρα χρησιμοποιείται για την παρασκευή χαρτιού.
Ουσιαστικά το κενάφ προσφέρει την πρώτη ύλη για την παραγωγή οικολογικού χαρτιού, σχοινιών, εξαρτημάτων επίπλων και αυτοκινήτων, μονωτικών-συνθετικών υλικών, ξύλου, βιομηχανικών ελαίων, καλλυντικών και ροφημάτων.
Οι καλλιέργειες κενάφ μπορούν να αποδώσουν 2 τόνους προϊόντος ανά στρέμμα και 1 τόνο χαρτομάζας ανά στρέμμα.

ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Εντυπωσιακά τα αποτελέσματα της πειραματικής καλλιέργειας
Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος δοκιμάστηκαν οι δύο σημαντικότερες ποικιλίες του κενάφ παγκοσμίως (Tainnung 2 και Everglades 41) σε πειραματικούς αγρούς της Θεσσαλίας (Βελεστίνο και Παλαμάς Καρδίτσας), την περίοδο 2003-2008.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι αυτό το εν πολλοίς άγνωστο φυτό στην Ελλάδα έχει τεράστιες δυνατότητες προσαρμογής και μεγάλης παραγωγικότητας χαρτοπολτού υψηλής ποιότητας. Συγκεκριμένα, με ημερήσιους αυξητικούς ρυθμούς 25-28kg/στρ., το φυτό μπορεί άνετα να αποδώσει τελική παραγωγή βλαστού και συνολικής βιομάζας που υπερβαίνει σε ξηρό βάρος τους 2,2 και 1,7t/στρ., αντίστοιχα.
Σημαντικά αποτελέσματα της έρευνας αφορούν τη μελέτη της επίδρασης της ποικιλίας, του χρόνου σποράς, του πληθυσμού φυτών, της άρδευσης και της αζωτούχου λίπανσης στην αύξηση και την παραγωγικότητα της καλλιέργειας.
Τα αποτελέσματα αυτά έδειξαν, σύμφωνα με τον κ. Δαναλάτο, ότι η μέγιστη παραγωγικότητα μπορεί να επιτευχθεί σε πρώιμες σπορές με πληθυσμό περί τα 20 φυτά/m2, ενώ σε γόνιμα εδάφη της Δ. Θεσσαλίας σημαντικές αποδόσεις 1,5-1,8t/στρ μπορούν να επιτευχθούν με ελάχιστη λίπανση και μισό αρδευτικό νερό (200-300 κυβικά ανά στρέμμα).
Στο πλαίσιο του προαναφερθέντος προγράμματος, το Εργαστήριο Γεωργίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, εκτός των πειραμάτων αγρού ανέλαβε τη δημιουργία του μοντέλου ανάπτυξης και παραγωγικότητας του κενάφ (BIOKENAF), με σκοπό την εφαρμογή του σε διάφορες ευρωπαϊκές περιοχές για τη δημιουργία ζωνών καλλιέργειας του κενάφ στην Ευρώπη.
Για τη δημιουργία του μοντέλου αυτού χρησιμοποιήθηκαν όλα τα ερευνητικά αποτελέσματα που παρήχθησαν σε όλες τις ευρωπαϊκές περιοχές, και το έργο αυτό είχε μεγάλη επιτυχία. Το μοντέλο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πρόβλεψη της παραγωγικότητας του κενάφ σε ελληνικές περιοχές.
Υπεροχή
Τα πρώτα αποτελέσματα από σχετικές μελέτες καταδεικνύουν την υπεροχή πολλών ελληνικών περιοχών αναφορικά με το δυναμικό παραγωγής του κενάφ συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές περιοχές. Εκτός των μεγάλων αποδόσεων υπό ελληνικές συνθήκες, σημαντικό προτέρημα της καλλιέργειας αποτελεί το μειωμένο κόστος καλλιέργειας, που δεν υπερβαίνει τα 70-80 ευρώ ανά στρέμμα.
Επίσης, λόγω των μειωμένων εισροών που απαιτεί το κενάφ, αποτελεί μια καλλιέργεια ιδιαίτερα φιλική προς το περιβάλλον και γι' αυτό και οι ειδικοί επιστήμονες προτείνουν την εισαγωγή του κενάφ στις υπάρχουσες αμειψισπορές της χώρας μας, στο άμεσο μέλλον.
ΠΟΛΛΑ ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
Προσφέρει ένα καλό εισόδημα στον παραγωγό
Η καλλιέργεια του κενάφ στην Ελλάδα έγινε για πρώτη φορά το 2003 από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η καλλιέργεια του φυτού άρχισε κατά κόρον στις ΗΠΑ από το 1997. Λίγο αργότερα ξεκίνησε ανάλογη προσπάθεια και στην Ευρώπη για την καλλιέργεια του κενάφ με στόχο την παραγωγή χαρτιού. Ετσι, το 2003 άρχισε ένα μεγάλο ερευνητικό πρόγραμμα για την καλλιέργεια του κενάφ με τη συμμετοχή της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Αγγλίας, της Ολλανδίας, της Γαλλίας και της Ελλάδας.
Επικεφαλής του προγράμματος για την Ελλάδα είναι ο καθηγητής Νίκος Δαναλάτος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Το πρόγραμμα διήρκεσε μέχρι το 2006 και τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Μέσα σε έναν χρόνο, σύμφωνα με τον κ. Δαναλάτο, μπορούν να παραχθούν 1.800 κιλά βιομάζας από ένα στρέμμα κενάφ και το 40% αυτών, τα 750 κιλά δηλαδή, να δώσουν χαρτί άριστης ποιότητας. Η Ελλάδα παρήγαγε το μεγαλύτερο ποσοστό.
Πετύχαμε ρεκόρ αποδόσεων πανευρωπαϊκά, αλλά και σε σχέση με τις ΗΠΑ, σημειώνει ο κ. Δαναλάτος, και αυτό οφείλεται στο ότι έχουμε περισσότερο ήλιο.
Μάλιστα, όπως λέει, πρόκειται για μία καλλιέργεια που μπορεί να αποφέρει ένα πολύ καλό εισόδημα στον Ελληνα παραγωγό και να φτάσει στα 200 ευρώ το στρέμμα.
Το κενάφ το σπέρνεις τον Μάιο και παίρνεις τη σοδειά τον Νοέμβριο. Τα πλεονεκτήματα του κενάφ είναι πολλά.
Απορροφά τριπλάσιο διοξείδιο του άνθρακα, δεν θέλει καινούργια μηχανήματα και υποδομές και η πρώτη ύλη του δίνει όχι μόνο παραγωγή χαρτιού καλύτερης ποιότητας και από αυτό του ευκαλύπτου, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πολλαπλές βιομηχανικές χρήσεις.
Το κενάφ έχει μελετηθεί σε διάφορες χώρες ως πηγή φυτικών ινών και χαρτοπολτού για τη χαρτοβιομηχανία, στην παραγωγή διαφόρων προϊόντων, αλλά κυρίως για την παραγωγή δημοσιογραφικού χαρτιού άριστης ποιότητας, το οποίο παρουσιάζει άριστη κατακράτηση μελάνης, μεγάλη αντοχή στην τυπογραφική πρέσα μεγάλων ταχυτήτων και δεν κιτρινίζει.
Η διαδικασία μετατροπής και λεύκανσης του χαρτοπολτού που προέρχεται από το κενάφ απαιτεί λιγότερη ενέργεια και χημικά έναντι του χαρτοπολτού, που προέρχεται από δασικές πρώτες ύλες. Οι ίνες του κενάφ χρησιμοποιούνται, επίσης, στην παραγωγή μοριοσανίδων και άλλων κατασκευαστικών υλικών, στην αντικατάσταση του fiberglass.
ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Υψηλές αποδόσεις σε βιομάζα με χαμηλές απαιτήσεις σε νερό - λίπασμα
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η παγκόσμια παραγωγή κενάφ είναι πολύ περιορισμένη και για τον λόγο αυτόν μπορεί να προσελκύσει ξένες επενδύσεις. Επίσης μπορεί και να αποτελέσει διέξοδο για τους βαμβακοκαλλιεργητές που στοχεύουν σε αναδιάρθρωση των καλλιεργειών τους. Επίσης οι βαμβακοκαλλιεργητές δεν χρειάζεται να αγοράσουν καινούργια μηχανήματα, αφού μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα υπάρχοντα για το καλαμπόκι ή το βαμβάκι, ενώ ταυτόχρονα το κενάφ έχει υψηλές αποδόσεις σε βιομάζα με σχετικά χαμηλές απαιτήσεις σε νερό, λίπασμα και χημικά φυτοφάρμακα και μπορεί να ενσωματωθεί σε συστήματα αμειψισποράς.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι από το κενάφ μπορεί να παραχθεί χαρτί, κάτι που στην Ελλάδα δεν υπάρχει, με αποτέλεσμα οι χαρτοβιομηχανίες που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας να εισάγουν την πρώτη ύλη από το εξωτερικό. Η καλλιέργεια και η παραγωγή του κενάφ αντικαθιστά στην ουσία και το κόψιμο των δέντρων για την παραγωγή χαρτιού.
Το κενάφ μπορεί να δώσει πρώτη ύλη για βιομηχανικά προϊόντα και για εφαρμογές παραγωγής ενέργειας, ενώ η παρασκευή του οικολογικού χαρτιού από το φυτό απαιτεί λιγότερη ενέργεια και νερό για πολτοποίηση.
ΠΟΥ ΘΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΩ
Νίκος Δαναλάτος, Καθηγητής Γεωργίας - Δ/τής Εργ. Γεωργίας και Εφαρμοσμένης Φυσιολογίας Φυτών, Τμήμα Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και αγροτικού Περιβάλλοντος
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Οδός Φυτόκου, 38446, Ν. Ιωνία, Βόλος τηλ. 24210.93124 (κα Ελπινίκη Σκουφογιάννη) fax: +30.24210.93127 E-mail: danal@uth.gr
Εφη Καραγεώργου

Η κυψέλη δεν βγάζει μόνο μέλι, αλλά και... χρυσάφι!

6 προϊόντα της κυψέλης μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά το εισόδημα των μελισσοκόμων Της Εφης Καραγεώργου

Η μέλισσα δεν προσφέρει απλόχερα μόνο το μέλι της. Είναι ένα έντομο - χρυσωρυχείο, αφού μέσα από την κυψέλη της προσφέρει και άλλα έξι προϊόντα και παράγωγα στον μελισσοκόμο. Τα περισσότερα από τα προϊόντα αυτά χρησιμοποιούνται τόσο στη φαρμακευτική όσο και στην κοσμετολογία. Και μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά το εισόδημα του μελισσοπαραγωγού. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τα 10 γρ. βασιλικού πολτού πωλούνται από 30 έως 40 ευρώ. Τα προϊόντα αυτά είναι:

• Γύρη: Γύρη ονομάζεται το προϊόν που συγκεντρώνουν οι μέλισσες από διάφορα λουλούδια. Είναι η πλουσιότερη φυσική τροφή σε πρωτεΐνες, βιταμίνες, απαραίτητα αμινοξέα, ένζυμα και άλλα χρήσιμα συστατικά μεγάλης βιολογικής αξίας για τη μέλισσα, αλλά και για τον ανθρώπινο οργανισμό. Αναφέρεται ότι ποσότητα 35 γρ. γύρης την ημέρα, περίπου μια κουταλιά της σούπας δηλαδή, ικανοποιεί τις ημερήσιες ανάγκες του ανθρώπου σε πρωτεΐνες.

Η γύρη έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ρουτίνη, η οποία αυξάνει την αντίσταση των τριχοειδών αγγείων, μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες για εγκεφαλικά επεισόδια.
Η αξιοποίηση ? παραγωγή γύρης δεν είναι δύσκολη υπόθεση. Αν και σχετικά εξειδικευμένη, μπορεί εύκολα να αποτελέσει καλό συμπληρωματικό εισόδημα. Παραγωγές κατά περίπτωση: 3-5 κιλά ανά κυψέλη.

• Πρόπολη: Η πρόπολη είναι ρητινώδης κολλητική ουσία που συλλέγουν οι μέλισσες από διάφορα φυτά, την εμπλουτίζουν με κερί, γύρη, ένζυμα και άλλες ουσίες και τη χρησιμοποιούν για τη στεγανοποίηση και απολύμανση του εσωτερικού της φωλιάς τους.Χρησιμοποιείται για τη θεραπεία τραυμάτων, παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος, της στοματικής κοιλότητας και άλλων περιοχών του ανθρώπινου σώματος.

Η πρόπολη αποτελεί μια σχεδόν χαμένη πηγή εισοδήματος. Οι προϋποθέσεις πάντως για την αξιοποίησή της από τον παραγωγό - μελισσοκόμο είναι πλέον ώριμες και δεν πρέπει να αφεθούν να χαθούν οριστικά. Η κατάσταση διαμορφώνεται με «δυο λέξεις» ως εξής: Εισαγωγές προϊόντων πρόπολης: πολλές. Παραγωγή: σχεδόν μηδενική.

Με πολύ καλό «όνομα» στην αγορά, ο βασιλικός πολτός έχει αυξημένη ζήτηση

• Κερί: Το κερί παράγεται από τους κηρογόνους αδένες της μέλισσας και χρησιμοποιείται για την κατασκευή των κηρηθρών. Το κερί που χρησιμοποιούν οι μέλισσες για να καλύψουν το ώριμο μέλι, έχει αντιβιοτικές ουσίες που συμβάλλουν στη συντήρηση του μελιού. Οι σπουδαιότεροι τομείς χρήσης του μελισσοκεριού είναι οι βιομηχανίες καλλυντικών, κεριών και παραγωγής φύλλων κηρήθρας. Το κερί συλλέγεται κυρίως από τα σφραγίσματα των κελιών και από τις παλιές κηρήθρες.

• Δηλητήριο: Το δηλητήριο της μέλισσας είναι το όπλο της μέλισσας εναντίον των εχθρών της. Είναι ένα πολύπλοκο μείγμα χημικών ουσιών που επηρεάζει τη φυσιολογία ενός οργανισμού. Χρησιμοποιείται με επιτυχία εναντίον της ρευματοειδούς πολυαρθρίτιδας, περιορίζει τους ισχιακούς πόνους, τη νευραλγία, τη νευρομυαλγία, τη μεσοπλεύριο και βρογχική νευραλγία. Για οικονομικούς και πρακτικούς λόγους, η πιο συχνή μέθοδος χορήγησης του δηλητηρίου είναι με ζωντανές μέλισσες.

Ποσότητα 35 γρ. γύρης την ημέρα ικανοποιεί τις ημερήσιες ανάγκες του ανθρώπου σε πρωτεΐνες

• Επικονίαση: Πάνω και πέρα απ' όλα τα προϊόντα, η μέλισσα «παράγει» επικονίαση. Η προσφορά της στη φύση φθάνει και ξεπερνάει το 15πλάσιο της αξίας όλων των προϊόντων της κυψέλης. Παρά τη μοναδική και αναντικατάστατη συμμετοχή της στην οικονομική, οικολογική διαμόρφωση της υπόστασης του πλανήτη, αλλά και του ανθρώπου ειδικότερα, θα πρέπει να επισημανθεί και να υπογραμμιστεί το ακανθώδες πρόβλημα που προκύπτει από τη χρήση ψεκασμών με δηλητήρια σε ορισμένες καλλιέργειες. Οι καταστροφές είναι τεράστιες σχεδόν κάθε χρόνο με οξύνσεις και υφέσεις. Χρειάζεται προσοχή, ενημέρωση και καλλιεργητική παιδεία.

Η μέλισσα αποτελεί αποδεδειγμένα τον ισορροπιστή της φύσης. Σε άλλες χώρες, ήδη από χρόνια, τα μελίσσια νοικιάζονται, προκειμένου να τοποθετηθούν την κατάλληλη περίοδο σε καλλιέργειες με αυξημένες επικονιαστικές ανάγκες.
40 ευρώ πωλούνται τα 10 γρ. βασιλικού πολτού
Ο βασιλικός πολτός είναι κρεμώδης ουσία που εκκρίνεται από τους υποφαρυγγικούς αδένες των εργατριών μελισσών. Προορίζεται για τη διατροφή όλων των ατελών σταδίων της μέλισσας, γι' αυτό και ονομάζεται «γάλα των μελισσών». Η ονομασία «βασιλικός πολτός» έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι προνύμφες, που προορίζονται να γίνουν βασίλισσες, τρέφονται αποκλειστικά με μεγάλη ποσότητα από την τροφή αυτή. Στον βασιλικό πολτό βρίσκεται ο καθοριστικός παράγοντας που μετατρέπει την προνύμφη-μέλισσα από εργάτρια σε βασίλισσα.
Ο βασιλικός πολτός είναι πλούσια πηγή πρωτεϊνών, αμινοξέων, λιπιδίων, βιταμινών, ανόργανων στοιχείων και άλλων χρήσιμων ουσιών, γι' αυτό κι έχει γίνει αντικείμενο πολλών ιατρικών μελετών για τις ευεργετικές επιδράσεις του στον ανθρώπινο οργανισμό.
Με πολύ καλό «όνομα» στην αγορά, ο βασιλικός πολτός έχει αυξημένη ζήτηση. Η σωστή, συνεπής ενασχόληση με την παραγωγή του, αν και αρκετά εξειδικευμένη, πλην όμως όχι άγνωστη, μπορεί να δημιουργήσει άριστες προϋποθέσεις οικονομικής στήριξης του μελισσοκόμου. Αξίζει να σημειωθεί ότι 10 γρ. βασιλικού πολτού πωλούνται μέχρι 40 ευρώ.
ΜΕΛΙ: Διακρίνεται σε δύο κατηγορίες
Το μέλι από την αρχαιότητα μέχρι τον 18ο αιώνα ήταν το μόνο ζαχαρώδες τρόφιμο για τον άνθρωπο. Η άποψη ότι ασκεί ευεργετική επίδραση γενικά στην υγεία του ανθρώπου ήταν και είναι διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο. Χρησιμοποιείται ως δυναμωτικό, λόγω της γλυκόζης που περιέχει, η οποία είναι άμεσα αφομοιώσιμη από τον οργανισμό μας. Ασκεί ευεργετική επίδραση στην καρδιά, στο συκώτι και στο πεπτικό μας σύστημα. Επίσης, λόγω της παρουσίας υπεροξειδίου του υδρογόνου (οξυζενέ) και της υψηλής συγκέντρωσης σακχάρων έχει καλή αντιβακτηριοστατική δράση.
Μέλι είναι η φυσική γλυκιά ουσία που παράγουν οι μέλισσες του είδους Apis mellifera από το νέκταρ των φυτών ή από εκκρίσεις ζώντων μερών φυτών ή εκκρίματα εντόμων απομυζούντων φυτά ευρισκόμενα πάνω στα ζώντα μέρη των φυτών, τα οποία οι μέλισσες συλλέγουν, μετατρέπουν αναμειγνύοντας με ειδικές ύλες του σώματός τους, αποθέτουν, αφυδατώνουν, εναποθηκεύουν και φυλάσσουν στις κηρήθρες της κυψέλης, προκειμένου να ωριμάσουν.
Το παραγόμενο μέλι διακρίνεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

• το ανθόμελο, που παράγεται από το νέκταρ των λουλουδιών (θυμαριού, πορτοκαλιάς, βαμβακιού, ηλίανθου, ερείκης κ.λπ.) και
• το μέλι από μελιτώματα, που παράγεται από εκκρίματα κοκκοειδών που απομυζούν φυτά. Στην κατηγορία αυτή ανήκει το μέλι του πεύκου, της ελάτης και άλλων δασικών φυτών.

Στη χώρα μας οι μεγαλύτερες ποσότητες μελιού προέρχονται από το πεύκο (55-60%), ενώ σημαντική είναι και η παραγωγή μελιού ελάτης (5-10%) και θυμαριού (15%).

Ρίγανη: Επικερδής και περιζήτητη στο εξωτερικό

Η καλλιέργεια της ρίγανης εντοπίζεται κυρίως στη Μακεδονία, τη Θράκη και τη Θεσσαλία

Βρίσκεται στην κορυφή της πυραμίδας των αρωματικών φυτών, όχι μόνο εξαιτίας της μεγάλης ζήτησης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αλλά και επειδή είναι μία από τις πλέον επικερδείς καλλιέργειες με μικρό κόστος παραγωγής και ελάχιστες καλλιεργητικές φροντίδες.

Ο λόγος για τη γνωστή σε όλους ρίγανη που μπορεί να αξιοποιήσει πολλές κατηγορίες εδαφών, ακόμη και ορεινών αλλά και μειονεκτικών περιοχών.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια σημαντική αύξηση της καλλιέργειας της ρίγανης.
Τάση που εμφανίζεται επίσης και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και στις ΗΠΑ.
Και αυτή η αύξηση δεν έχει να κάνει μόνο με το γεγονός ότι η ρίγανη ανήκει σε μια οικογένεια φυτών η αγορά των οποίων ξεπερνά τα 20 δισ. ευρώ παγκοσμίως, αλλά κυρίως τις διαρκώς αυξανόμενες προοπτικές ανάπτυξης που εμφανίζει, λόγω της μεγάλης ζήτησης που παρατηρείται στη βιομηχανία τροφίμων, στη φαρμακοβιομηχανία και στην αρωματοθεραπεία με αντικείμενο την παρασκευή αιθέριων ελαίων.
Σε επίπεδο παραγωγής, ηγέτιδες χώρες είναι αυτές της Ασίας, ενώ σε επίπεδο κατανάλωσης οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Ιαπωνία και η Γαλλία. Η Τουρκία, η Αίγυπτος, η Τυνησία και το Ισραήλ παράγουν και εξάγουν μεγάλες ποσότητες αρωματικών φυτών και βοτάνων και προϊόντων τους. Στην Ελλάδα, παρότι κλιματολογικά ευνοείται η καλλιέργεια αρωματικών φυτών και βοτάνων, εξακολουθεί να θεωρείται μια νέα μορφή καλλιέργειας και δεν έχει αναπτυχθεί επαρκώς, καθώς οι καλλιεργούμενες εκτάσεις σήμερα δεν ξεπερνούν τα 30.000 στρέμματα.

Η καλλιέργειά της εντοπίζεται κυρίως στη Μακεδονία, τη Θράκη και τη Θεσσαλία. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Ελλάδα και η Γερμανία είναι εκείνες με τις περισσότερες καλλιεργήσιμες εκτάσεις ρίγανης, με τις κυριότερες χώρες προορισμού των ελληνικών εξαγωγών να είναι οι ΗΠΑ και η Γερμανία.
Οι εισαγωγές προέρχονται από την Τουρκία, τη Βουλγαρία και την Αλβανία.
Η Ελλάδα θεωρείται μία από τις πλουσιότερες χώρες σε αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, γεγονός που ανοίγει νέους και αρκετά προσοδοφόρους δρόμους στις αγροτικές καλλιέργειες, αν υπάρξει η απαιτούμενη οργάνωση για να αξιοποιηθούν. Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο κλάδο θεωρούνται μικρές, αλλά το μέγεθός τους δεν είναι περιοριστικό όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα στη διεθνή αγορά.

Αλλωστε, οι εδαφολογικές και κλιματικές συνθήκες της χώρας μας ευνοούν ιδιαίτερα την ανάπτυξη αρωματικών φυτών που δίνουν προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας.
Σε όλες τις διεθνείς αγορές η ζήτηση για προϊόντα φυσικής προέλευσης είναι αυξανόμενη.
Τα αρωματικά φαρμακευτικά φυτά, αλλά και τα πολύ υψηλότερης οικονομικής αξίας δευτερογενή προϊόντα τους -αιθέρια έλαια / εκχυλίσματα- έχουν ιδιαίτερα σημαντική θέση σε αυτήν την κατηγορία φυτικών προϊόντων, λόγω των πολλών και διαφορετικών χρήσεων και εφαρμογών τους σε τομείς όπως: βιομηχανία τροφίμων και ποτών, φαρμακοβιομηχανία, αρωματοποιία και αρωματοθεραπεία, βιομηχανία καλλυντικών, σαν αντιοξειδωτικά ή συντηρητικά, σαν καρυκεύματα - αρτύματα κ.ά.
Ομως, για τη σωστή ανάπτυξη του κλάδου αυτού, οι δράσεις θα πρέπει να βασίζονται και στη λειτουργία αντίστοιχων μεταποιητικών μονάδων (επεξεργασίας, τυποποίησης, μεταποίησης - παραγωγής αιθέριων ελαίων - εκχυλισμάτων και άλλων υψηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντων).
Τα τελευταία χρόνια γίνονται αρκετές επενδυτικές προσπάθειες με δραστηριοποίηση στον χώρο των φυσικών προϊόντων, ορισμένες εκ των οποίων έχουν ήδη εδραιωθεί και θεωρούνται επιτυχημένες.
Αλλά και μικρότερες μονάδες έχουν ξεκινήσει και εγκατασταθεί, όπως και πολλοί ιδιώτες - παραγωγοί επιθυμούν να ασχοληθούν με την καλλιέργεια των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών παράλληλα με κάποιας μορφής μεταποίηση.
Αυτοφυές φυτό
Αναπτύσσεται σε ποικιλία εδαφών, αντέχει στην ξηρασία
Η ρίγανη συναντάται ως αυτοφυές φυτό σε μεγάλη ποικιλία εδαφών και κλιμάτων από παραθαλάσσιες έως ορεινές περιοχές, στη νησιώτικη και την ηπειρωτική Ελλάδα, σε πλούσια και φτωχά εδάφη. Αναπτύσσεται σε ποικιλία εδαφών, με καλή στράγγιση. Δεν είναι φυτό απαιτητικό σε θρεπτικά στοιχεία, καθώς έχει μικρές απαιτήσεις σε άζωτο, φώσφορο και κάλιο, με τη λίπανση να εφαρμόζεται στο τέλος φθινοπώρου έως τις αρχές του χειμώνα.
Ο συνδυασμός των βασικών στοιχείων με επάρκεια ιχνοστοιχείων (πλήρης ισόρροπος λίπανση) δίνει πολύ καλύτερη παραγωγή. Η ρίγανη αντέχει στην ξηρασία και μπορεί να καλλιεργηθεί ως ξηρικό είδος. Σε περίπτωση παρατεταμένης ξηρασίας, ιδίως την περίοδο της άνοιξης, ένα ή και δύο ποτίσματα είναι ωφέλιμα, αυξάνοντας την απόδοση, χωρίς να μειώνεται ιδιαίτερα η ποιότητα.
Υπερδιπλάσιες αποδόσεις από τις βιολογικές καλλιέργειες
Με τις εταιρείες που παράγουν και εμπορεύονται αρωματικά φυτά να προτιμούν εκείνα που μπορεί να πιστοποιηθούν και ως βιολογικά, η οικονομική απόδοση της ρίγανης φτάνει να είναι υπερδιπλάσια όταν η καλλιέργεια είναι βιολογική.
Η ρίγανη αποδίδει ικανοποιητικά από το τρίτο έτος και μετά, φτάνοντας έως 300 κιλά στο στρέμμα όταν η καλλιέργεια είναι αρδευόμενη. Η περιεκτικότητα σε ριγανέλαιο είναι δυνατόν να φτάσει μέχρι και 7%, με τον μέσο όρο να κυμαίνεται από 3 έως 4%. Το κόστος εγκατάστασης μιας φυτείας ρίγανης εκτιμάται στα 220 ευρώ ανά στρέμμα, συμπεριλαμβανομένων και των δαπανών του φυτωρίου, με την τιμή της ξηρής δρόγης να κυμαίνεται από 1,8 ευρώ έως 2,3 ευρώ όταν αφορά σε συμβατική καλλιέργεια και τα 5-6 ευρώ όταν πρόκειται για βιολογική καλλιέργεια. Τα έσοδα ανά στρέμμα ξεκινούν από 400 ευρώ και μπορούν να ξεπεράσουν τα 1.000 ευρώ, όταν η καλλιέργεια είναι πιστοποιημένη βιολογικά.
Στο κόστος παραγωγής, το μεγαλύτερο ποσοστό των δαπανών καταλαμβάνει το αναλώσιμο κεφάλαιο και ιδιαίτερα το κόστος καταπολέμησης των ζιζανίων. Επιπροσθέτως, θα πρέπει να υπολογισθεί και το ενοίκιο της ξηρικής γης, καθώς και η αμοιβή της ξένης μηχανικής εργασίας, κυρίως για τη συγκομιδή.
Το μέσο κόστος παραγωγής ανέρχεται στα 1,04 ευρώ το κιλό. Για να είναι βιώσιμη η καλλιέργεια, η τιμή πώλησης του προϊόντος θα πρέπει να είναι πάνω από 0,7 ευρώ ανά κιλό, προκειμένου να καλυφθούν οι δαπάνες παραγωγής του προϊόντος. Η συγκομιδή της ρίγανης ξεκινάει από το 2ο έτος. Η συλλογή γίνεται όταν το φυτό είναι σε πλήρη άνθηση, με χορτοκοπτικό μηχάνημα και σε ύψος 8-10 εκατοστά πάνω από το έδαφος. Δεν πρέπει να συγκομίζεται η ρίγανη ύστερα από βροχή, αλλά πρέπει να περάσει περίπου μία βδομάδα. Η ποσότητα που συλλέγεται μεταφέρεται για ξήρανση είτε σε χώρο με σκιά, είτε σε ξηραντήριο.
Σε διαφορετική περίπτωση, αφήνεται στο χωράφι για μια μέρα να στεγνώσει και μετά δένεται σε μπάλες ή αλωνίζεται με θεριζαλωνιστική σιταριού που έχει υποστεί μετατροπές. Η απόδοση σε χλωρή μάζα φτάνει τα 300-400 κιλά ανά στρέμμα, που αντιστοιχεί σε 100-150 κιλά ξηρό βάρος ανά στρέμμα.
Τι πρέπει να γνωρίζουν οι παραγωγοί
Η καλλιέργεια της ρίγανης είναι ξηρική και χρειάζεται πότισμα κατά την εγκατάσταση στο χωράφι αλλά και μετά τη συγκομιδή, ώστε να αντεπεξέλθουν τα φυτά καλύτερα από το σοκ. Γενικά, όμως, όσο πιο συχνά ποτίζουμε, τόσο μειώνεται η περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο.
Ο σπόρος σπέρνεται σε σπορεία, όπως ο καπνός, που ετοιμάζονται είτε τέλη Ιουλίου με αρχές Αυγούστου (φθινοπωρινή εγκατάσταση), είτε μέσα Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου (ανοιξιάτικη εγκατάσταση).
Η άριστη θερμοκρασία ανάπτυξης της ρίγανης κυμαίνεται από 18-22°C με όρια ανάπτυξης από 4 έως 33°C, ενώ το ριζικό της σύστημα σε καλά ανεπτυγμένα φυτά αντέχει σε ακραίες θερμοκρασίες. Επιβιώνει και σε χαμηλά επίπεδα φωτισμού, αλλά για να επιτευχθεί υψηλή περιεκτικότητα σε αιθέρια έλαια το φως είναι απαραίτητο.
Η ρίγανη πολλαπλασιάζεται κυρίως με σπόρο ή με παραφυάδες και διαίρεση φυτών που λαμβάνονται από παλιές φυτείες. Μπορεί επίσης να πολλαπλασιασθεί με μοσχεύματα. Η εγκατάσταση της καλλιέργειας γίνεται τόσο το φθινόπωρο όσο και την άνοιξη.
Η ποιότητα της ρίγανης καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το συστατικό καρβακρόλη που βρίσκεται στο ριγανέλαιο και κυμαίνεται από 70 έως 85%, ενώ σε αυτοφυείς πληθυσμούς μπορεί να ξεπεράσει και το 90%. Πρέπει να σημειωθεί ότι η απόδοση σε ριγανέλαιο και το ποσοστό της καρβακρόλης έχουν σχέση με τον καλλιεργούμενο πληθυσμό, ποικιλία ή κλώνο, το κλίμα, το έδαφος, το υψόμετρο, καθώς και τις συνθήκες της καλλιέργειας (άρδευση, λίπανση κ.λπ.).
Το αιθέριο έλαιο της ρίγανης και τα συστατικά που το αποτελούν χρησιμοποιούνται για τις αντιμικροβιακές τους ιδιότητες στη βιομηχανία τροφίμων, αυξάνοντας την ικανότητα συντήρησής τους και μειώνοντας την ανάπτυξη του αντίστοιχου μικροβιακού πληθυσμού.
Το αιθέριο έλαιό της παρουσιάζει ισχυρή αντιβακτηριακή δράση κατά διαφόρων μικροοργανισμών και αναστέλλει την ανάπτυξη μυκήτων.
Παρουσιάζει ισχυρή τοξική δράση εναντίον ιών και καρκινογόνων κυττάρων, καθώς και αντιοξειδωτική δραστηριότητα που σχετίζεται ιδιαίτερα με την παρουσία της καρβακρόλης και της θυμόλης, αλλά και γλυκοσιδίων, φλαβονοειδών και φαινολικών οξέων.
ΚΩΣΤΑΣ ΝΑΝΟΣ

Scrapbookers στην Ελλάδα

Οι ερασιτέχνες Έλληνες καλλιτέχνες εμπνέονται, φτιάχνουν εξαιρετικές χειροποίητες δημιουργίες και τις μοιράζονται μέσω blogs. Συλλέξαμε, λοιπόν, πληροφορίες από τους ίδιους.

 

  

Πολλούς από εμάς μπορεί να μας ενδιαφέρει να ασχοληθούμε, μερικοί ίσως ασχολούνται ήδη. Μπορείτε λοιπόν να πάρετε ιδέες από εδώ για το πώς να δικτυωθείτε, να προβάλετε τις δημιουργίες σας αλλά και να αντλήσετε έμπνευση.

  

  

Μίλησα με μέλος του «Scrapbookers in Greece» που μας έδωσε πολλές πληροφορίες - την Νατάσα απο την Θεσσαλονίκη. Η Νατάσα είναι από τα πιο ταλαντούχα και δημιουργικά άτομα που έχω γνωρίσει. Δουλεύει ως αρχιτέκτονας τοπίου και περνάει τον ελεύθερο της χρόνο φτιάχνοντας χειροτεχνίες και ένα σωρό άλλες εμπνευσμένες δημιουργίες, τις οποίες μοιράζεται μαζί μας μέσω του blog της.

Όπως λέει, ασχολήθηκε τυχαία με το scrapbooking και έγινε τόσο φανατική με αυτό που φτιάχνει συνέχεια μίνι άλμπουμ και συνθέσεις. Επίσης, έχει μεγάλη αδυναμία στα cupcakes και σε ό,τι έχει πουά και ρίγες. To blog της ονομάζεται Creative Tsouf και έχει ήδη πολλούς φανατικούς followers. http://tsouftsouf.blogspot.gr/
 




Τί είναι το scrapbooking;
Tο scrapbooking είναι ένα χόμπι που έχει να κάνει με τις αναμνήσεις και το πώς να τις κρατάς με όμορφο τρόπο. Φωτογραφίες, λέξεις, ακόμη και αντικείμενα μπορεί να σου θυμίζουν μια στιγμή της ζωής σου που δεν θέλεις να ξεχάσεις. Μπορείς να τα κρατήσεις απλά σε ένα κουτί ή να χρησιμοποιήσεις τη φαντασία και τη δημιουργικότητα σου και να φτιάξεις ένα όμορφο άλμπουμ , μια σύνθεση με όμορφα χαρτιά, χρώματα και άλλα στοιχεία που θα υπενθυμίζουν την αίσθηση της στιγμής!

Χρειάζεται να ξοδέψει κάποιος πολλά χρήματα για να ασχοληθεί;
Μπορεί να είναι ακριβό ή πολύ οικονομικό, ανάλογα με τη φαντασία που διαθέτει κάποιος στα υλικά που θα χρησιμοποιήσει. Στην αρχή, επηρεάζεσαι παρά πολύ από τις εντυπωσιακές δημιουργίες που προωθούν οι εταιρείες και αγοράζεις πολλά υλικά (κυρίως χαρτόνια) και δίνεις μια περιουσία. Αλλά μετά συνειδητοποιείς ότι μπορείς να κάνεις μια αυστηρή επιλογή, ανάλογα με τις ανάγκες του συγκεκριμένου project, και επίσης να χρησιμοποιήσεις υλικά που μπορείς να τα βρεις μέσα στο σπίτι σου ή ακόμη και να τα φτιάξεις μόνος σου. Κάποια εργαλεία είναι πολύ βασικά και καλό θα ήταν να επενδύσει κάποιος σε αυτά - μετά από ερευνά αγοράς φυσικά!

Έχεις σκεφτεί να πουλήσεις της δημιουργίες σου;
Είχα σκεφτεί να κάνω e-shop όταν άρχισα να φτιάχνω κάρτες. Τα άλμπουμ είναι κάτι πιο προσωπικό και δεν ξέρω αν θα είχε απήχηση σε ένα e-shop. Γενικά, πολλοί που ασχολούνται με το χόμπι έχουν κάποιο e-shop, ειδικά στο Etsy, και αφορά κυρίως σε προμήθειες υλικών (όπως νήμα, καρτελάκια - tags, σφραγίδες χειροποίητες κτλ). Εγώ προσωπικά δεν το σκέφτομαι προς το παρόν.

Όσοι ασχολείστε με το scrapbooking έχετε επικοινωνία. Υπάρχει κάποιου είδους group;
Εννοείς το «Scrapbookers in Greece»;
Είναι ένα φόρουμ όπου εγώ προσωπικά βρέθηκα τυχαία καθώς έψαχνα ιδέες για να φτιάξω μια κάρτα (την 1η μου). Εκεί είδα τις δημιουργίες των άλλων κοριτσιών και άρχισα να τις ρωτάω πως φτιάχνουν το μίνι άλμπουμ, από που αγοράζουν υλικά κτλ. Ήταν ΠΟΛΥ πρόθυμες όλες να μου πουν, ανταλλάξαμε τηλέφωνα και αρχίσαμε να μιλάμε γενικά - και μέσω των blogs, facebook κτλ.

Κάνετε και διαγωνισμούς...
Οι διαγωνισμοί, "οι προκλήσεις" όπως λέγονται, είναι ουσιαστικά μια αφορμή για δημιουργία, όπου σου δίνεται ένα βασικό ερέθισμα και πρέπει εσύ να φτιάξεις μια σύνθεση - μια κάρτα ή ό,τι ζητηθεί, με βραβείο κάτι που θα δίνει ο εκάστοτε χορηγός.

Οργανώνετε συναντήσεις ή κάποιου είδους συγκεντρώσεις;
Στην Αθήνα τα κορίτσια είναι πολύ οργανωμένα, συναντιούνται συνέχεια και οργανώνουν crops. Αυτό σημαίνει ότι φέρνει η καθεμία τα υλικά και τα εργαλεία της (όσα κουβαλιούνται) και φτιάχνουν όλοι μαζί δημιουργίες, ότι θέλει ο καθένας αλλά μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα σωρό αλλά πράγματα εκτός από τα δικά του.
Εγώ πήγα στο 1ο crop στη Θεσσαλονίκη - που διοργανώθηκε από τις Αθηναίες που ήρθαν μέχρι εδώ μόνο και μόνο για να γνωριστούμε- και ήταν τέλεια. Σαν να τις ήξερα από καιρό!








Θα μας δώσεις μας μερικές προτάσεις από άλλα blog για να ρίξουμε μια ματιά;

1. Pour Angelique: η Αγγελική φτιάχνει υπέροχα κοσμήματα από πρωτότυπα υλικά! Τα φωτογραφίζει με ιδιαίτερο τρόπο - στήνει ένα ολόκληρο σκηνικό - και όταν τα αναρτά στο blog της δείχνουν άψογα!

2. Sweet memories: η Ελένη έχει 3 πανέμορφα παιδάκια και φτιάχνει ΤΕΛΕΙΕΣ συνθέσεις και μίνι άλμπουμ με τις φωτογραφίες τους. Οι φωτογραφίες που βγάζει μοιάζουν με επαγγελματικές .

3. Maria likes to scrap: η Μαρία, με βασική έμπνευση την κορούλα της, δημιουργεί πανέμορφες συνθέσεις (layouts), πολύ "καθαρά" και με όμορφες φωτεινές φωτογραφίες. Είναι τόσο τρελαμένη με το scrapbookng που διαθέτει πάντα την τελευταία λέξη σε υλικά!

4. Astero's crafty world: η Νατάσα φτιάχνει κυρίως κάρτες και πλέκει με βελονάκι, συνήθως οι δημιουργίες της είναι απλές και με πολλά χρώματα. Επίσης φτιάχνει υπέροχες συνθέσεις, ειδικά όταν αφορούν φωτογραφίες με τα γατάκια της!

5. Stripes & Buttons : η Ζωή δημιουργεί με βασικό υλικό το ύφασμα. Από κοσμήματα , τσαντάκια, αξεσουάρ μέχρι παιδικά παιχνίδια και μικρά ρουχαλάκια! Οι περισσότερες δημιουργίες της περιλαμβάνουν κάποια ρίγα ή ένα κουμπί!

6. Wandering deer: η αγαπημένη Βιβικα δημιουργεί υπέροχα - σχεδόν ζωντανά- ζωάκια με το βελονάκι της και μερικές μόνο κλωστές! Ιπποπόταμος, μονόκερος, φλαμίνγκο είναι μόνο κάποια περίεργα ζώα από τη λίστα της! Τελευταία ασχολείται και με το scrapbooking και τα καταφέρνει τέλεια!

 

ΥΓ: Τα παραπάνω μπλόγκς έχουν καθαρά περιεχόμενο για χόμπι και δεν είναι εμπορικά.  

YΓ2: "Εφχαριστο την πασταφλορα για την βοιθια."

10 Λόγοι για να Πωλείται η Coca-Cola στο ράφι με τα Απορρυπαντικά!

10 Λόγοι για να Πωλείται η Coca-Cola στο ράφι με τα Απορρυπαντικά!

Coca-Cola πάει με όλα… Σοφή διαφήμιση. Στην παρακάτω λίστα θα βρείτε 10 δοκιμασμένες και αποτελεσματικές χρήσεις για το “θαυματουργό” αναψυκτικό που  η εταιρεία δεν διαφημίζει…

1. Σας κάηκε το φαγητό στο τηγάνι ή στην κατσαρόλα; Μην ανησυχείτε καθόλου. Καθαρίστε τα ρίχνοντας μέσα Coca-Cola και βάζοντας τα πάνω στο μάτι να βράσει το αναψυκτικό. Θα φύγουν όλοι οι λεκέδες.
2. Είναι πολύ εύκολο να κάνετε μία ολοκαίνουργια φωτογραφία να μοιάζει σαν παλιά σέπια. Βουρτσίστε ελαφρώς τη φωτογραφία με Coca-Cola και στεγνώστε τη γρήγορα. Μην τη στεγνώσετε υπερβολικά γιατί θα παραμορφωθεί τελείως. Το ίδιο μπορείτε να κάνετε και με τις μαυρόασπρες φωτογραφίες σας. Θα δείχνουν σαν να είναι πολλών χρόνων και θα ταιριάξουν τέλεια σε μία κορνίζα παλιού στυλ.
3. Εάν βάψατε τα μαλλιά σας και το χρώμα που βγήκε σας φαίνεται πολύ έντονο, λουστείτε με λίγη ξεθυμασμένη Coca-Cola και το χρώμα θα ανοίξει αμέσως.
4. Βουτήξτε τα παλιά σας νομίσματα μέσα σε Coca-Cola. Θα αποκτήσουν και πάλι τη λάμψη τους.
5. Ρίξτε Coca-Cola μέσα στο βραστήρα σας και αφήστε την μία ολόκληρη μέρα. Θα φύγουν όλα τα άλατα από την αντίσταση και θα καθαρίσει το εσωτερικό του βραστήρα.
6. Ρίξτε ένα κουτάκι Coca-Cola μέσα στη λεκάνη της τουαλέτας. Το οξύ θα καθαρίσει όλο το πουρί της λεκάνης.
7. Η ξεθυμασμένη Coca-Cola είναι ένα πρώτης τάξεως μαλακτικό για τα μαλλιά. Ρίξτε λίγη στα μαλλιά σας, κάντε ένα ελαφρύ μασάζ, ξεβγάλετε και στεγνώστε τα.
8. Βάλτε λίγη Coca-Cola σε μερικά πιατάκια γλάστρας και τοποθετήστε τα στον κήπο σας. Απαλλαγείτε με αυτό τον απλό τρόπο από τις κάμπιες και τους γυμνοσάλιαγκες που καταστρέψουν τα φυτά σας. Τα τραβάει η γλυκιά μυρωδιά της Coca-Cola και μόλις πέσουν μέσα δεν μπορούν να ξαναβγούν.
9. Εάν έχετε σκουριασμένα μάνταλα στο σπίτι σας, μπορείτε να τα καθαρίσετε βουτώντας ένα παλιό πανί μέσα σε λίγη Coca-Cola και τυλίγοντας το γύρω από το μάνταλο. Αφήστε το για μερικές ώρες και μετά θα δείτε πόσο εύκολα θα ανοίγει.
10. Καθαρίστε τα κοσμήματά σας μέσα σε ένα ποτήρι με Coca-Cola. Τρίψτε τα με ένα βουρτσάκι και ξεπλύνετε καλά. (Δεν ενδείκνυται για πολύτιμα κοσμήματα ή για όσα έχουν πολύτιμες πέτρες).

21 Δεκεμβρίου 2012, Η Coca-Cola αποχαιρετά τα κέρδη της από την Βολιβία!

H Coca-Cola αποχαιρετά τα κέρδη της από την Βολιβία.

Η Βολιβιανή κυβέρνηση αποφάσισε να διώξει την Coca-Cola και να σταματήσει την πώληση της σε όλη την χώρα. Η συμβολική ημερομηνία που επιλέχθηκε για την “απέλαση” της πολυεθνικής είναι η τελευταία μέρα του ημερολογίου των Μάγιας στις 21 Δεκεμβρίου του 2012.
Σύμφωνα με τον υπουργό εξωτερικών της Βολιβίας David Choquehuanca, αποφάσισε να απομακρύνει την Coca-Cola με το τέλος του ημερολογίου των Μάγιας, ώστε να δημιουργηθεί ένα πρόσχημα για τον εορτασμό του τέλους του καπιταλισμού και την αρχή της “κουλτούρας της ζωής” στην κοινότητα των κοινωνιών. Η γιορτή θα πραγματοποιηθεί στο Θερινό Ηλιοστάσιο του Νοτίου Ημισφαιρίου La Isla del Sol στη λίμνη Τιτικάκα.
“Η εικοστή πρώτη Δεκεμβρίου του 2012 είναι το τέλος του εγωισμού, της διαίρεσης. Η εικοστή πρώτη του Δεκέμβρη πρέπει να είναι το τέλος της Coca-Cola και η αρχή του mocochinche (ένα τοπικό δροσιστικό ποτό)”, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών σε μια πολιτική ομιλία. “Οι πλανήτες θα ευθυγραμμιστούν μετά από 26.000 χρόνια… αυτό είναι το τέλος του καπιταλισμού και η αρχή του κοινοτισμού”, πρόσθεσε.
H Coca-Cola πωλείται σε πάνω από 200 χώρες σε όλο τον κόσμο, ελάχιστες κυβερνήσεις έχουν τολμήσει να τα βάλουν με την παντοδύναμη πολυεθνική. Εξαγοράζει πολιτικούς και κυβερνήσεις με δωρεές και μέσα ενημέρωσης με διαφημίσεις (το ξέρατε ότι η Coca-Cola 3Ε έκλεισε  τα εργοστάσια της σε Θεσσαλονίκη και Πάτρα;).

Αυτές είναι οι χώρες που δεν πωλείται η Coca-Cola.
To 2006 το Ινδικό κρατίδιο Kerala απαγόρευσε την παραγωγή και την πώληση της Coca-Cola και η Βενεζουέλα απαγόρευσε πριν 2 χρόνια την πώληση της Coca-Cola Zero.
Όσο για την Βολιβία, φανταστείτε τα οφέλη για την δημόσια υγεία…!!!
Συγχαρητήρια Βολιβία!!!